Page 76 - Vấn Đề Bảo Vệ Quyền Sở Hửu Trí Tuệ

76 VẤN ĐỀ BẢO VỆ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ ... THƯƠNG MẠI

trong khuôn khổ nghệ thuật đích thực căn cứ trên tập quán cộng đồng.
Chẳng hạn, sử dụng một điệu múa nghi lễ trong “phạm vi truyền thống”
có nghĩa là biểu diễn điệu múa đó trong khuôn khổ lễ nghi tương ứng thực
tiễn. Mặt khác, thuật ngữ “phạm vi tập quán” đề cập chủ yếu tới việc sử
dụng các biểu hiện nghệ thuật truyền thống dân gian phù hợp với thực tiễn
cuộc sống hàng ngày của cộng đồng, ví dụ như các thợ thủ công địa
phương bán phiên bản của những tác phẩm nghệ thuật dân gian hữu hình.
“Những hành động gây thiệt hại khác” phương hại cho lợi ích liên
quan tới việc sử dụng các biểu hiện nghệ thuật truyền thống dân gian được
Quy định Mẫu xác định gồm 4 trường hợp vi phạm chịu hình phạt hình sự
(Điều 6). Thứ nhất, Quy định Mẫu quy định việc bảo hộ đối với “tên gọi
xuất xứ” các biểu hiện nghệ thuật truyền thống dân gian. Thứ hai, bất kỳ
việc sử dụng trái phép một tác phẩm nghệ thuật dân gian nếu có yêu cầu
phải xin phép là vi phạm pháp luật. Thứ ba, lừa dối công chúng bằng cách
tạo cảm giác rằng tác phẩm có liên quan là một tác phẩm nghệ thuật dân
gian xuất phát từ một cộng đồng nào đó, mà thực ra không phải vậy cũng
có thể bị trừng trị, như một dạng “giả mạo”. Thứ tư, trong trường hợp sử
dụng trước công chúng, là một vi phạm nếu các biểu hiện nghệ thuật
truyền thống dân gian bị bóp méo trực tiếp hay gián tiếp “gây thiệt hại tới
lợi ích văn hóa của cộng đồng hữu quan”.

Việc cho phép sử dụng các biểu hiện nghệ thuật truyền thống dân gian
Khi Quy định Mẫu xác định chủ thể có quyền cho phép sử dụng các
biểu hiện nghệ thuật truyền thống dân gian, đã chọn “cơ quan có thẩm
quyền” và “cộng đồng liên quan”, mà tránh không dùng thuật ngữ “chủ sở
hữu”. Quy định không giải quyết vấn đề quyền sở hữu các biểu hiện nghệ
thuật truyền thống dân gian vì điều này ở các nước khác nhau có thể được
điều chỉnh theo cách thức khác nhau. Ở một vài nước, các biểu hiện nghệ
thuật truyền thống dân gian được coi là tài sản quốc gia, trong khi ở các
nước khác, ý thức về quyền sở hữu di sản nghệ thuật truyền thống có thể
được phát triển trong các cộng đồng hữu quan.

Phần 9 của Quy định Mẫu quy định khả năng chỉ định một cơ quan có
thẩm quyền, phương án được các nhà lập pháp ưa dùng. Cơ quan được
hiểu là bất kỳ một cá nhân hay tổ chức nào được quyền thực hiện các chức