Page 78 - Tự Học Đông Y

Tự HỌC ĐỔNG Y Ị 77

NHỮNG CẤM KỴ TRONG PHỐI HƠP th u ố c ĐÔNG Y

Cấm kỵ trong phối hợp thuốc Đông y, tức là khi sử dụng đổng thời một số loại thuốc nào đó sẽ
phát sinh nhiéu tác dụng phụ hoậc công hiệu của thuốc bị giảm đi, vi vậy phải tránh không phối
hợp những loại thuốc đó. Thời cổ đại đã có nhiêu ghi chép vé các tác dụng phụ khi sử dụng đông
thời nhiều loại thuốc, cho rằng những loại thuốc trái ngược nhau nếu sử dụng đổng thời sẽ gây táng
dục trái ngược, xung đột lẫn nhau.

/ìíìi t%è "Mười tám piiủn "
Trong bài vè
Sách bàn thảo nói rõ ràrtg,
"Mười tám phản" đả liệt kê ra ba
Mười tám vị phàn phài lường truổc sau.
tổ hdp thuốc phản nhau:
Bán hạ, bói mẫu, qua láu,
Bạch cập, bạch liêm phàn ô đáu xưa nay. Cam thảo phản cam toại, đại kích, hải tảo,
Hải tảo, đại kích ồ đây, nguyên hoa;
Nguyên hoa, cam toại vị này đã ghi, ô đẩu (xuyên ô, phụ tử, thảo ô) phản bán
hạ, qua lảu (toàn qua lâu, qua lâu bi, qua lâu
Đểu phàn cam thảo một khi,
nhân, thiên hoa phấn), bối mẫu (xuyên bối,
Những vị phàn ẩy ta thi lưu tâm.
chiết bối), bạch liễm, bạch cập;
Tể tàn và cấc thứ sâm,
Lê lô phản nhân sâm (nam sa sâm, đơn sâm,
Cùng xích, bạch thuộc chỗng ngắm lê lô.
huyén sâm, khổ sâm), tế tân, thược dược (xích
"Nho môn sự thân" (Trưong Tủ Hòa)
thược, bạch thược).
(Bàỉ o ỉ "Mười chín lự"
Lưu hoàng là tinh tuỷ của lửa, Nếu gặp phác tiểu liền tranh chấp.
Thủy ngân chở đế gặp tỳ sương, Mất đà tăng rất sợ lang dóc.
Ba đậu là vị tinh ơữ nhắt, Riêng không thuận tình cùng khiên ngưu.
Đinh hưong, uất kim chỏ nên gặp, Nha tiêu khó hợp kinh tam lăng.
Xuyên ô, thào ô ghét tê giác, Nhãn sâm rất sợ ngũ linh chi.
Quan quế giỏi điều hóa khí lạnh, Nếu gặp thạch chi khó phất huy.
Phàm khi bào chế xem thuận nghịch, Sao tẩm bào ché chở đề chung.

Lư hoàng • Phác tiêu Thủy ngân - Tỳ sương Lang độc Mật đà tăng
Ba đậu •<- • Khiên ngưu Đinh hương Uát kim Xuyên ô, thảo ô < —► Tê giác
► Tam lâng Thạch chi Nhân sâm Ngũ linh chi.
Nha tiêu •* Quan quế •*

Các loại thuốc xung đột nhau trong "Mười chín sộ” và “Mười tám phản", có một
số không khôp khi sử dụng thực tế. Y gia các đời cũng đã bàn luận vê vấn đề này, dẫn

phương thuốc cổ làm bằng chứng, chứng minh một sổ loại thuốc vẫn có thề phối hộp
chung vôi nhau. Bôi vậy, nội dung của "Mười chín sợ" và "Mười tám phản" vẫn còn cần
phải nghiên cứu thêm, tốt nhất chúng ta nên giữ thái độ thận trọng.