Page 75 - Tự Học Đông Y

74 I Chương 2: Tim hiểu về các vị thuốc Đông y_____________ __________

CÁCH PHÂN BIỆT THUỐC ĐÔNG Y THẬT GIẢ

Chất lượng tốt xấu, thật giả cùa thuốc sẽ ảnh hưỗng trực tiếp tới hiệu quả khi úng dụng
lâm sàng và an toàn tính mạng của người bệnh. Bỏi vậy, học cách nhận biết vị thuốc Đôngỵ
là vô cùng quan trọng.

Nhìn bằng mắt

1. Ngoai hình: Do mỗi loại dược liệu khác nhau sẽ sử dụng những bộ phận khác nhau
của cây thuốc, nên đặc điểm ngoại hình cũng sẽ khác nhau. Như dược liệu lấy từ phần gốc
thường có hình trụ tròn hoặc hình cọc, dược liệu lấy từ phắn vỏ thường có hình ống cuộn.
2. Màu sắc: Có thể phân biệt được chủng loại, xuất xứ và chất lượng của dược liệu thông
qua quan sát màu sắc bên ngoài. Ví dụ, hoàng liên phải có màu vàng, đơn sâm phải có màu
đỏ, huyén sâm màu hơi đen...

3. Măt cắt: Mặt cắt của rất nhiêu dược liệu đéu có đặc trưng rõ ràng. Ví dụ mặt cắt của
hoàng kỳ thường có vân hình tâm hoa cúc, mặt cắt của đỗ trọng có nhiều sợi tơ mảnh nối liến
với nhau...

Sờ bằng tay

1 Dùng tay sờ: Để cảm nhận độ mém cứng của dược liệu, ví dụ diêm phụ tử hơi mém,
còn hắc phụ tử lại cứng.

2. Dừng tay bóp: Để cảm nhận độ khô, ẩm, dính của dược liệu. Ví dụ khi bóp vào thiên
tiên tử sẽ thấy cảm giác dính.
3. D ùng tay nhấc: Để cảm nhận độ nặng nhẹ, lỏng lẻo hay chắc chắn của dược liệu. Ví
dụ kinh tam lăng chắc chắn và nặng, còn bào tam lăng nhẹ hơn.

Ngửi bằng mũi
1 Trực tiếp ngửi bằng mũi: Đưa thảo dược lên gẩn mũi để ngửi mùi. Ví dụ bạc hà có mùi
thơm, a ngụy có mùi thối...

2. Làm bốc hơi rổi ngửi: Ngâm thảo dược vào trong nước nóng, ngửi hơi nước bốc lên.
Sừng tê giác có mùi thơm và không tanh, sừng trâu hơi có mùi tanh.
3. Vò nát rồi ngửi: Có một số loại thảo dược mùi nhạt nên ta có thể vò nhàu rổi mới ngừ.

Ví dụ lá diếp cá có mùi tanh, tế tân có mùi thơm...

Thử bằng nước và lửa
Có một số dược liệu khi cho vào trong nước hoặc đốt trong lửa sẽ xuất hiện các hiện tượng

đặc trưng. Như bột mật gấu khi đổ vào nước, đắu tiên sẽ xoay tròn trên mặt nước, sau đó chìm