Page 55 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường
P. 55
Do vậy, chúng ta loại trừ sự khác biệt về công nghệ. Vậy thì, lý do duy nhất khiến một
số nước nghèo hơn các nước khác là họ khởi đầu với rất ít máy móc. Máy móc sẽ đem
lại cho các nước nghèo những tiến bộ kỳ diệu hơn các nước giàu vùng ôn đới. Các
nước nghèo vùng nhiệt đới sẽ có động lực để tăng trưởng nhanh hơn các nước giàu
vùng ôn đới đã phát triển ổn định với tốc độ tiến bộ của khoa học công nghệ. Cuối
cùng, vùng nhiệt đới nghèo sẽ đuổi kịp vùng ôn đới giàu, và tất cả sẽ cùng tăng trưởng
với tốc độ tiến bộ của khoa học công nghệ.
Bất kỳ nước nào khởi điểm ít vốn sẽ được bù đắp bằng lợi nhuận trên vốn cao. Nguồn
vốn quốc tế chảy vào nơi đem lại lợi nhuận cao nhất (ai cũng sẽ phản ứng trước các
động cơ kinh tế), do đó, hiển nhiên các nguồn vốn này sẽ chảy tới những đất nước vốn
thấp, lợi nhuận cao này. Những đất nước không may mắn sẽ dần đuổi kịp các nước
may mắn hơn, và khi đó những khó khăn ban đầu sẽ nhanh chóng chỉ còn là ký ức.
Phản ứng thường gặp của con người trước các động cơ về lợi nhuận đảm bảo rằng các
nước nghèo sẽ tăng trưởng nhanh hơn các nước giàu. Quan điểm này giải thích cho sự
lạc quan thời hậu chiến mà tôi đã nói đến trong chương trước.
Sau khi nhiều nước nghèo không thành công trong quá trình phát triển, các điểm bất
hợp lý khi áp dụng lý thuyết của Solow để giải thích sự khác biệt về thu nhập ở các
nước đã bộc lộ rõ ràng. Nhà kinh tế đoạt giải Nobel, Robert Lucas chỉ ra một trong
những vấn đề lớn khi áp dụng ngây thơ mô hình của Solow để lý giải sự khác biệt về
thu nhập giữa các nước. Thu nhập bình quân đầu người của Mỹ cao hơn thu nhập bình
quân đầu người của Ấn Độ 15 lần. Nếu theo mô hình của Solow, giả sử mặt bằng
công nghệ giữa hai nước là như nhau, sự khác biệt về thu nhập này chỉ có thể là do
người lao động ở Mỹ có nhiều máy móc hơn người lao động ở Ấn Độ. Vậy mỗi người
lao động ở Mỹ cần có nhiều hơn bao nhiêu máy móc để đạt được mức thu nhập cao
hơn tới 15 lần? Vì máy móc không phải là yếu tố sản xuất quyết định, nên câu trả lời
là: rất nhiều. Lucas đã tính toán rằng mỗi người lao động ở Mỹ sẽ cần phải có số máy
móc nhiều hơn khoảng 900 lần so với mỗi người lao động ở Ấn Độ. Người lao động ở
Mỹ quả là có nhiều máy móc hơn, nhưng đến con số kia là điều không thể. Những ai
đã tính toán đều có thể thấy rằng loại vốn này của người lao động Mỹ chỉ cao hơn
người lao động Ấn Độ 20 lần.
Tại sao lại có sự chênh lệch lớn đến vậy – máy móc phải nhiều hơn 900 lần mới tạo ra
mức chênh lệch 15 lần về thu nhập? Điều này là do vai trò thứ yếu của vốn máy móc
55