Page 57 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường
P. 57
tích luỹ vốn để giải thích tăng trưởng của nước Mỹ. Với những mức lợi nhuận khổng
lồ như vậy khi đầu tư vào các nước nghèo, Lucas đặt ra câu hỏi: “Tại sao vốn không
chảy từ các nước giàu sang các nước nghèo?”
Câu trả lời có thể là do các nước nghèo có những yếu tố gây bất lợi cho nhà đầu tư
như bất ổn định chính trị, tham nhũng và nguy cơ quốc hữu hóa. Nhưng những bất lợi
này chẳng thấm vào đâu nếu đem so với khoản chênh lệch lợi nhuận kếch sù sẽ thu
được. Các nhà đầu tư nước ngoài ở Ấn Độ vẫn tiếp tục đầu tư ngay cả khi anh ta chỉ
có thể đem ra khỏi Ấn Độ trung bình 2 rupee trên mỗi 100 rupee lợi nhuận. Xác suất
quốc hữu hóa ở Ấn Độ cũng không thể đạt đến mức độ 98%. Ngay cả những chính
phủ tham tàn nhất cũng không bóc lột đến độ ấy. Theo Lucas, ngay cả khi tính đến các
nguy cơ chính trị ở Ấn Độ, vốn cũng sẽ phải chảy từ New York vào New Delhi. Ai
cũng phản ứng trước động cơ kinh tế.
Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra. Vào những năm 1990, trung bình mỗi năm
nguồn vốn và đầu tư từ các nước khác đổ vào nền kinh tế Mỹ là 371 đô-la/người/năm.
Cùng thời gian này, các nguồn vốn và đầu tư vào Ấn Độ chỉ vào khoảng 4
xu/người/năm. Như vậy người ta đã không tìm thấy động lực khi đầu tư vào Ấn Độ.
Đối với một nước nghèo, thì sự thiếu hụt vốn đầu tư nước ngoài như Ấn Độ không có
gì là lạ. Năm 1990, 20% dân số giàu nhất thế giới nhận được 92% tổng lượng vốn đầu
tư; trong khi 20% các nước nghèo nhất chỉ nhận được 0,1%. 20% dân số giàu nhất thế
giới nhận được 79% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài; trong khi nguồn vốn FDI rót cho
20% dân số nghèo nhất thế giới là 0,7%. 20% dân số giàu nhất thế giới nhận được
88% tổng nguồn vốn đầu tư tư nhân; trong khi, con số này ở 20% dân số nghèo nhất
thế giới là 1%.
Tăng trưởng đã không như vậy
Bằng chứng quan trọng nhất phản bác lại lý thuyết của Solow là nhiều nước nghèo
không tăng trưởng. Với mức lợi nhuận trên vốn cao do vốn khan hiếm, các nước
nghèo có đủ mọi động lực để tăng trưởng nhanh hơn các nước giàu. Đất nước nào
càng nghèo, thì tốc độ tăng trưởng càng dễ tăng cao. Các nước nghèo sẽ phát huy
được thế mạnh tăng trưởng. Nhưng thực tế không phải vậy.
Những nhà kinh tế học đầu tiên nhận ra sự thất bại trong nỗ lực tăng trưởng ở nhiều
nước nghèo không phải là chuyên gia về các nước nghèo. Các nhà kinh tế phát triển
nghiên cứu về các nước nghèo quả cũng nhận thức rằng tình hình ở châu Phi và châu
57
