Page 187 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

Sự bổ sung giữa công nghệ và kỹ năng sẽ thiết lập một trò chơi kết hợp như đã giới
thiệu trong chương trước. Người ta sẽ tích luỹ vốn kiến thức, vốn kỹ năng ở những

nơi có sẵn công nghệ cao, và sẽ đầu tư vào công nghệ mới ở những nơi có sẵn kỹ năng
cao. Sẽ có cùng một kiểu những vòng luẩn quẩn hay những vòng xoắn tiến như trong

trò chơi kết hợp trình độ ở chương trước, hay như trong câu chuyện về những phát

minh bổ sung lẫn nhau trong chương này.
Việc công nghệ phải phụ thuộc vào lịch sử và kỳ vọng đem lại vai trò quan trọng cho
sự may rủi tuyệt đối. Một nhóm các nhà phát minh có thể ngẫu nhiên liên hợp lại tại

một địa điểm nào đó, như Bangalore ở Ấn Độ, rồi từ đó trở nên bền vững nhờ liên tục

thu hút những nhà phát minh mới. Công nghệ La Mã hay Trung Hoa cổ không cất
cánh được có thể bởi vì họ thiếu một số phát minh bổ sung then chốt (hay là không có

đủ người có kỹ năng cần thiết). Cuối cùng, có thể chính vận may đã quyết định tất cả.
Chúng ta sẽ cùng nghiên cứu vấn đề này kỹ hơn trong chương sau.

Tương lai của vùng nhiệt đới
Cuộc cách mạng điện tử hiện nay sẽ tạo mới và bỏ cũ bao nhiêu phần ở các nước

nghèo vẫn là một câu hỏi mở – liệu tính bổ sung hay tính thay thế chiếm ưu thế? Sự
tụt hậu về công nghệ có thể là một ưu thế hoặc một điểm bất lợi. Nó là một bất lợi,

nếu như khả năng sử dụng công nghệ mới phụ thuộc vào sự quen thuộc đối với công
nghệ đã có (tức là nếu công nghệ mới bổ sung cho công nghệ đã có). Nó là một bất lợi

nếu như trình độ kỹ năng thấp kéo tụt hiệu quả sử dụng của công nghệ mới ở các nước
nghèo. Một thực tế đáng buồn là số người dùng Internet ở những nước nghèo nhất

thấp hơn những nước giàu nhất rất nhiều, đến 10.000 lần.
Tuy nhiên, ta cũng đã thấy công nghệ mới có thể huỷ hoại công nghệ đã có như thế

nào (chẳng hạn, công nghệ mới thay thế cho công nghệ đã có). Nếu đúng như vậy,
những nước nghèo thiếu hụt công nghệ hiện thời có thể lại may mắn. Họ có thể nhảy

vọt đến ngay đỉnh cao công nghệ. Một hiện tượng nổi bật mà du khách thường thấy ở
các nước đang phát triển hiện nay là mật độ kinh ngạc của điện thoại di động. Vì

những công ty điện thoại nhà nước hầu như chưa bao giờ phát triển đầy đủ hệ thống

điện thoại, người dùng đã nhảy vọt luôn đến công nghệ điện thoại di động, bỏ qua giai
đoạn trung gian với mạng lưới điện thoại hữu tuyến dầy đặc.
Hơn nữa, truyền thông và giao thông giá rẻ có thể mang lại những vận hội mới để các

nước nghèo mượn tri thức và công nghệ từ những nước giàu. Bản chất không tập

187