Page 6 - Trần Huy Liệu Cõi Đời

xa nhất. Ta còn có thể nhởn nhơ trốn tìm ở đây không? Có còn được rúc vào bệ thờ ẩm mốc

đầy mạng nhện không?

Không còn được cụ từ hiền từ gọi ra cho lộc Thánh Mẫu nữa a? Và không có mẹ để nắn

chân, nắn lưng cho ta nữa… Liệu ngồi phệt xuống bờ đầm không nói không rằng. Ông đồ
cũng chẳng thèm thúc giục ra roi, bao nhiêu cáu giận dồn cả vào đôi tay nhấc bổng thằng bé

lên.

“Ùm!”

Liệu luống cuống giữa bùn nước, cuống cuồng vì bị sặc. Cũng may là biết bơi nên không
đến nỗi no bụng nước. Lóp ngóp vào được bờ, thì hào khí làm loạn tắt hẳn. Liệu cum cúp đi

trên con đường thiên lý. Xung quanh, những bụi cứt lợn trăng trắng tỏa mùi ngai ngái. Đồng

lúa đang vào đòng thơm ngào ngạt. Gần đến Hạnh Lâm thì cậu út đã quên hẳn, lại chuyện
trò ríu ran. Không biết rằng đi sau, ông đồ đang thở phào đút cây roi vào đẫy. Thằng bé

bướng nữa, chắc ông không còn lòng nào ra gan, đận về cũng chả thể kể hết với mẹ nó.
Và cậu út cũng không thể ngờ từ đây đến cuối cuộc đời sứ mạng của cậu là đèn sách. Đã

có lúc tới tột đỉnh của danh vọng, làm Bộ trưởng, Phó Chủ tịch ủy ban Dân tộc giải phóng

năm 1945, thì trước sau, chỉ có chữ nghĩa mới là trường đắc địa của cậu.
Năm 1907, lên sáu, cậu bé không thể ngờ mình sẽ là chứng nhân, can dự vào những sự

kiện lớn nhất của đất nước trong bảy mươi năm nữa. Để sau này, khi kể lại và đánh giá

chúng, Trần Huy Liệu có thể nói vui, nhưng lại đầy tự hào: “Tôi là con người của thế kỷ
đây…”

<1 width="33%">
[i] cho đi học Vỡ lòng