Page 4 - Trần Huy Liệu Cõi Đời
P. 4
- 1 -: TRẬN ĐÒN
Nhà ông đồ Trình đang có việc. Từ sáng sớm, bà đồ đã lục đục dưới bếp đồ xôi, làm thịt
gà. Mọi người lặng lẽ, trang nghiêm hơn lệ thường. Hình như trời không có gió, cả đến tàu
chuối sau vườn cũng im phắc, không ưỡn lên reo mừng khi cu Liệu lò dò từ giường ra, mắt
nhắm mắt mở tè vào gốc như mọi khi.
Thường nhà có cỗ thì con trẻ phải mừng. Nhưng Liệu ta lại buồn rười rượi. Hôm nay cụ
đồ làm lễ khai tâm ( [i] ) cho cậu út vừa tròn sáu tuổi. Sau bữa ăn, Liệu phải lên Hạnh Lâm trọ
học. Xa anh Đích, anh Hích, lấy ai đánh khăng đánh đáo cùng. Và nhất là tối đến không còn
được rúc vào tí mẹ hít hà mùi mồ hôi nồng nàn, ngầy ngậy. Bà đồ yêu cậu út nhất nhà. Ra ý
phải xa con, bà cứ tần ngần, lẩm bẩm những câu chỉ mình nghe. Lúc xóc gạo, bà quên bỏ cả
máy hạt muối. Chõ xôi nhạt hoét.
Khác với vợ con, ông đồ giữ vẻ nghiêm nghị. Những lời sai bảo phát ra uy nghi hơn lệ
thường. Việc trọng, nghĩa cả, sang vai thằng bé sáu tuổi thì không thể nhu mì để nó quen
thói con trẻ. Dứt khoát nó phải gánh cái sứ mạng mà ông mang vác cả đời chả xong: thành
người đỗ đạt. Vậy nên mọi thứ cứ phải răm rắp. Cấm bàn lui. Ông căn dặn vợ nghiêm hơn
mọi ngày, đừng để nước mắt làm mềm lòng thằng bé.
Mâm cỗ đã dọn lên. Ông đồ thắp hương, thành kính khấn. Đoạn, nhỏ nhẹ nhưng đủ
nghiêm khắc, bảo Liệu: “Con khấn tiên sư, tổ sư đi?”.
- Tiên sư, tổ sư là gì ạ? - Cậu bé ngơ ngác.
Ông đồ chỉ vào bức tranh vẽ cụ già lùn tịt, răng vổ, mũ áo giống các cụ mặc khi tế ngoài
đình làng.
Tiên sư, tổ sư đấy. Nhưng Liệu lại hỏi:
- Con khấn gì ạ?
- Con quên rồi à? - ông đồ gằn giọng, nhưng đã kịp dịu lại. - Con xin cụ cho học giỏi, đỗ
đạt, sau ra làm quan.
Liệu “đọc” lầm rầm khiến ông đồ phải nhắc “to lên”“. Đến lượt anh cả Chước thì không
phải nhắc nhở gì cả. Người thanh niên nổi tiếng thông minh ấy đi thi Hương từ năm mười
