Page 108 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 108
TÍN NGƯỠNG Cư DÀN VEN BIỀN QUẢNG NAM • ĐÀ NẮNG
3.1.1. Thd Thiên Yana (Põ Inư Nagar) vã các hiện thân
3.1.1.1. Thờ Thiên Yana - Bà Chúa Ngọc
Thiên Yana là thần Mẹ xứ sở của người Chăm, được
người Việt đồn nhận và thò phụng, kể từ khi mở mang bờ
cõi về phía biển và phương Nam. Bà ngự trị trong đòi
sông tâm linh của các cộng đồng dân Việt vối danh xưng
tôn quý - Bà Chúa Ngọc, ó Quảng Nam - Đà Nang, nơi
thờ Bà với danh xưng "chân chính" Thiên Yana phổ biến ở
các làng biển Đà Nắng. Trong cuộc sông hằng thường, Bà
được gọi là Bà Chúa Ngọc hoặc Bà Chúa\ nơi thò tự gọi là
lăng Bà Chúa'"^\ Trừ lăng Bà Nam Thọ có linh tượng tạc
bằng đá Non Nước - Ngũ Hành Sơn, cao khoảng 60 cm,
mang hình dạng Phật Bà Quan Âm, các lăng miếu còn lại
không có tượng. Hầu hết các lăng đều phôi thò hai người
con của Bà là cậu Quý và cậu Tài (hợp với truyền thuyết
dân gian của người Việt về Bà Chúa Ngọc), nhưng dấu
hiệu nhận diện không rõ vì cũng không có tiêu tượng.
Muốh biết chỉ có cách hỏi một sô" người già từng giữ vai
chánh tế, rồi kết hỢp với văn tế, với đồ vật cúng trong
ngày lễ lệ thì mới biết. Chẳng hạn như miếu Bà Chúa
Ngọc làng Mân Quang, phần hậu tẩm thờ một cặp siêu (đôi
kiếm), một cặp ngựa bằng gỗ; khi cúng tế có thêm ba bộ đồ
mã, gồm: áo, hài nón, mũ mão, hia. Người chủ tế cho biết
hài nón là đồ thò của Bà Chúa Ngọc, những thứ còn lại của
Nhị vị công tử - cậu Quý và cậu Tài. về "lai lịch" và thần
- 1 D B
