Page 104 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 104
TÍN NGƯỠNG Cư DÀN VEN BIỀN QUẢNG NAM - ĐÀ NẤNG
xướng hầu thần cũng cho thấy ở Nam Bộ, diễn xưóng xâm
nhập vào nghi lễ tê thần Nam Hải chỉ đơn thuần để
nghinh thần, chứ không tách riêng ra thành một trò diễn,
một thành tô" của hội. Còn ở Quảng Nam - Đà Nang, hát
chúc thần có đặc điểm vừa là diễn xướng nghi lễ nhưng
đồng thòi cũng tách khỏi nghi lễ để trở thành một thành
phần của hội. Hát chúc thần thường phải là nam giới.
ở một khía cạnh nào đó, hát bã trạo trong lễ tế thần
cầu ngư ở Quảng Nam - Đà Nang còn là một trò diễn cầu
ngư. Tuy nhiên, cầu ngư ở đây là gián tiếp, và được thông
qua lễ thức cầu an / cầu người bình an trở về sau cơn bão tô"
do Đức Ngư cứu nạn. Chính vì vậy, nó khác với hành vi cầu
ngư một cách trực tiếp, được thể hiện qua "trò bủa lưới" của
làng Thai Dương, Huê" [9, tr.30] nhằm tái hiện sinh hoạt
của cư dân vùng biển như đánh cá, buôn bán cá, thông qua
đó bày tỏ lòng tri ân các bậc khai canh của làng^^°\
Tóm lại, tín ngưỡng thò cá voi ở Quảng Nam - Đà
Nẳng, bên cạnh tính thông nhất, tương đồng trong tâm
thức, trong ứng xử / thực hành tín ngưỡng như các vùng
khác, thì còn có những khác biệt. Điều này là tất yếu vì
môi trường môi sinh có tác động mạnh đến các hành vi tín
ngưỡng. Nét khác biệt chủ yếu thể hiện ở tình tiết trong
phụng thờ, trong các sinh hoạt tín ngưỡng văn hoá, như
các trò thi, trò diễn trong ngày hội. Chính điều này đã tạo
nên những đặc thù trong tục thờ cá / cá voi ở vùng biển
1 0 4 -