Page 160 - Thử Sức Trước Kỳ Thi

• Phản ứng thế ở gốc thơm
Các axit thơm khi tham gia phản ứng thế ở vòng benzen sẽ định hướng cho
nhóm thế mới vào vỊ trí meta (xúc tác dung dịch H2SO4 đặc).
CgHsCOOH + HONO2---- > m-N02C6H4C0 0 H + H2O
axit benzoic axit m-nitrobenzoic
CeHgCOOH + Bra---- > m-BrC6H4COOH + HBr
axit m-brombenzoic
Nếu gốc hiđrocacbon là H(HCOOH) thì axit còn có phản ứng với dung dịch
AgNOa/NHs, Cu(OH)2/NaOH do phân tử có chứa nhóm chức -CHO.
AgNOa + 3NHs + H2O ---- > [Ag(NH3)2]OH + NH4NO3
HCOOH + 2 [Ag(NH3)2]OH ^ (NH4)2C0 3 + 2Agị + 2 NH3
HCOOH + 2Cu(OH)2 + 2NaOH NaaCOg + CuaOÌ + 4 H2O
3. Điều chế
• Oxi hoá ancol bậc I —> anđehit -> axit
RCH2O H ---- > RCHO---- > RCOOH
• Thủy phân este
RCOOR' + H2O RCOOH + R'OH
Thủy phân nitrin
R-X + KCN---- R-CN + KX
R-CN + 2 H2O - ^ RCOOH + NHg
Oxi hoá cắt mạch các ankan mạch dài (n > 4)
R-CH2-CH2-R'+ -O2 ^ RCOOH + R'COOH + H2O

• Thủy phân dẫn xuất trihalogen
RCHXg + 3NaOH ^ RCOOH + 3NaX + H2O
• Từ muôi tương ứng
RCOONa + H C l---- ^ RCOOH + NaCl
• Điều chế axit fomic
CO + NaOH---- > HCOONa

2 HCOONa + H2SO4 ---- > 2HCOOH + Na2S0 4
• Điều chế axit axetic
+ Lên mem giấm :
C2H5OH + O2----> CHgCOOH + H2O
+ Từ axetilen qua hai giai đoạn :
CH=CH + H2O — C H g C H O
CH3CHO + -O2 CHgCOOH

+ Oxi hoá etilen :

CH2 = CHg + — O2 ^ CH3CHO----> CHgCOOH
2

161