Page 162 - Thắm Dò Vũ Trụ

chạy, sóng âm thanh mà nó phát ra về phía trước bị cản trở trong quá
trình truyền nên bị nén lại còn sóng âm thanh mà nó phát ra về phía sau
lại được kéo dài ra. Sóng bị cản trở, tần suất trỏ nên cao nên khi nghe
thấy âm điệu cũng trở nên cao còn sóng bị kéo dài tần suất thấp đi nên
âm điệu cũng bị hạ thấp. Sóng ánh sáng cũng giống như vậy, màu sắc
đối vói ánh sáng tưong đưong vói âm điệu đối vói âm thanh, sóng ánh
sáng bị nén có màu sắc biến thành xanh lam còn gọi là biến đổi về phía
xanh, còn sóng ánh sáng bị kéo dài thì màu sắc sẽ biến đổi về phía đỏ.
Vói vận tốc chuyển động của tàu chúng ta có thể thấy được sự biến đổi
của âm điệu nhưng muốn phát hiện ra màu sắc biến đổi của ánh sáng do
tàu chạy thì ít nhất vận tốc của tàu phải tăng lên một triệu lần. Và hiệu
ứng Doppler được coi là chìa khóa để mở cánh cửa vũ trụ.
Nếu hiện tượng di chuyển về phía đỏ là do hiệu ứng Doppler tạo
nên thì chắc chắn là các hệ sao xa xôi kia đang chuyển động xa ròi chúng
ta. Tất cả các hệ sao mà họ quan sát được đều có hiện tượng này. Nghĩa
là dường như tất cả các hệ sao đang chuyển động từ phía Trái đất, chúng
càng ở xa thì vận tốc của chúng càng nhanh. Những tinh hệ đang chuyển
động tản ra làm họ liên tưởng đến một vũ trụ đang giãn nả, và nguyên
nhân của sự giãn nở này là do một vụ nổ.
Các kết quả của Hubble được tổng kết thành định luật Hubble và
phát biểu như sau: các hệ sao cách chúng ta Ccàng xa thì lượng phổ di
chuyên về phía đỏ càng nhiều. Những kết quả quan sát đưọc của nhà
thiên văn học vĩ đại này đã đặt nền móng cho lí luận về vụ nổ vũ trụ.

Bạn cố biết kính viễn vọng là kính nhìn về quá khứ?

Khi các hệ sao phát sáng ở ngoài vài chục tỉ năm ánh sáng thì cũng
có nghĩa là hình ảnh của chúng mà chúng ta nhìn được qua kính viễn
vọng là hình ảnh của chúng từ vài chục tỉ năm về trước. Và như Vcậy kứìh
viễn vọng cũng chính là kính nhìn về quá klaứ. Các nhà klaoa học đưa
thêm tọa độ thòi gian và không gian mà ánh sáng truyền đi và gọi nó là
chóp sáng thòi gian. Những gì xảy ra ngoài chóp sáng thòi gian đều
không ảnh hưỏng gì đến chúng ta. Lấy ví dụ cụ thể giả sử đúng lúc này
Mặt tròi bị tắt chúng ta vẫn không hề biết gì, phải đợi 8 phút 19 giây sau

- 162 -