Page 161 - Thắm Dò Vũ Trụ

tượng. Điều này chứng tỏ tuổi của vũ trụ là ở vào khoảng 13 đến 15 tỉ
năm. Vệ tứửi này còn phát hiện được các chòm sao hình cầu cũng xa hon
so vói tưởng tượng của chúng ta và chúng có tuổi ở vào khoảng 12 đển
13 tỉ năm. Vũ trụ càng già thì quá trình nở ra diễn ra càng chậm. Vậy liệu
có một ngày nào quá trình này sẽ bị ngừng lại và diễn ra theo chiều
ngược lại? Có lí luận cho rằng vũ trụ sẽ tiếp tục phmh to mãi cho đến khi
nào tiêu hao hết năng luọng giống như pháo hoa được bắn lên bầu tròi.
Một lí luận khác lại cho rằng khi vũ trụ không còn nở ra được nữa nó sẽ
xẹp nhỏ dần lại. Như vậy câu hỏi về sự sinh ra và biến đổi của vũ trụ vẫn
được các nhà thiên văn học hiện nay đi tìm lòi giải đáp và rất có thể một
học thuyết mói sẽ được ra đòi.

Bạn có biết hiệu úng Doppler

là chìa khóa mở cánh cửa vũ trụ không?

Thực ra lí thuyết về vụ nổ lón không giải quyết hết được tất cả các
hiện tưọng trong tự nhiên như trưóc khi nổ, vũ trụ có hình dạng như thế
nào, điều gì gây ra nổ? Mặc dù vậy nhưng học thuyết này vẫn nhận được
sự tán đồng của các nhà thiên văn học, tại sao vậy?
Là chìa khóa mở cách cửa vũ trụ, vũ trụ học có những thử nghiệm
bắt đầu từ rửìững hiện tượng hết sức bình thường. Giả sử có một vật thể
vận động và phát ra xung quanh một loại sóng có thể là sóng ánh sáng,
sóng âm thanh hay bất cứ một loại sóng nào đó. Khi tiếng động của vật
thể này chuyển động truyền qua chỗ chúng ta, chúng ta sẽ cảm thấy âm
thanh có sự biến đổi về âm điệu, đó chính là hiệu ứng Doppler. Nếu bạn
ngồi trên một chiếc tàu hỏa, bạn sẽ cảm thấy âm điệu của còi tàu không
có gì thay đổi bỏi lúc đó bạn đang chuyển động cùng vói nguồn âm
thanh. Nhưng nếu bạn đứng cạnh đường ray bạn sẽ cảm thấy được hiện
tưọng thay đổi tần số của âm thanh quen thuộc mà bạn nghe được, hiện
tượng này được gọi là di tần Doppler. Chỉ cần hiểu được đặc điểm của sự
truyền sóng thì hiệu ứng Doppler này rất dễ giải thích. Một đoàn tàu
đứng yên kéo còi, sóng âm thanh phát ra xung quanh theo hình tròn đều
giống như các vòng sóng lan tỏa trên mặt hồ phẳng lặng. Khi đoàn tàu

- 161 -