Page 156 - Sổ Tay Chuyên Ngành Hàn
P. 156
Tantal và hợp kim tantal
Tantal là kim loại bền nhiệt, cùng loại với wolfram, molybden, và
columbi. Tantal có màu sắc thay đổi từ hơi trắng đến xám bạc, độ
bền kéo 50.000 psi, và nóng chảy ở 5425'^F. Đặc điểm của kim loại
này là khả năng chịu acid và chống ăn mòn rất tô't. Chúng được
dùng để chế tạo thiết bị hóa châ't và giải phẫu.
Tantal và hợp kim tantal có nhiều ứng dụng quan trọng khác,
kể cả sử dụng làm dây tóc trong các bóng đèn điện, các bộ phận của
động cơ phản lực và động cơ tên lửa. Do tantal là kim loại rất dẻo,
có thể kéo hoặc cán tantal không cần ủ.
Tantal phản ứng rất m ạnh với oxy trong khí quyển hoặc dòng
oxy cắt trong mỏ cắt oxyactylene. Do đó, dưới dạng kim loại kết cấu
nhiệt độ cao, tính hiệu dụng của tantal bị tổn th ất nhiều. Tantal
thương mại tinh khiết có tính mềm và dẻo.
Tương tự lớp oxide trên nhôm, lớp oxide mỏng bao phủ bề m ặt
tantal góp phần tăng khả năng chông acid của kim loại này.
H àn hồ quang wolfram khí trơ (GTAW) là phương pháp hàn
tantal và các hợp kim tantal thông dụng nhất. Phương pháp hàn
vảy cứng cũng được áp dụng trong một số trường hợp.
Những điểm cẩn lưu ỷ
• Bảo vệ kim loại hàn và khu vực xung quanh bằng khí trơ thích hợp.
• Đối với vật liệu tantal mỏng, có thể sử dụng phương pháp hàn vảy đổng
trong chân không hoặc khí trơ.
• Trên nhiều khía cạnh, tính hàn của tantal và columbi tương tự nhau.
Titan và hợp kim titan
Titan có màu bạc, chống ăn mòn tô't, và có ái lực với carbon m ạnh
hơn tấ t cả các kim loại đã biết. Do ái lực m ạnh với carbon, titan
được đưa vào thép dưới dạng nguyên tố hợp kim (dưới 1%) để ổn
định carbon và chông rạn nứt.
Một tính chất khác của titan là xu hướng tạo thành Carbide. Vì
lý do này, titan được sử dụng trong một sô" thép chrom để ngăn xu
hướng tổn thất chrom.
Titan nóng chảy ở 3035'^F (1800°C). Hợp kim titan bền bằng
thép, nhưng nhẹ hơn đến 50-60%. Titan thương mại tinh khiết có
độ bền kéo 45.000 psi, nhưng độ bền kéo của hợp kim titan được tôi
có thể trên 200.000 psi. Độ dẻo của kim loại này tương đôi thấp.
155