Page 156 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

( ^ I i í i n Jh’ lìíiiiĩị ỉịiau rù rtỉc .-iir tỉiằ ìi liên />/(’«... 1 57

Khoan. Triều đình nhà Lê cử một đoàn nghi lễ trang
nghiêm do Đỗ Uông dẫn đầu đã lên biên giới đón đoàn đi
sứ. Vua Lê qua sông Cái đón ông về kinh đô.
Phùng Khắc Khoan được phong từ Công bộ Tả Thị
lang lên Lại bộ Tả Thị lang tước Mai Lĩnh Hầu. Phùng
Khắc Khoan được cả triều đình kính trọng. Thành tổ Trịnh
Tùng từ đấy luôn gọi là Phùng tiên sinh chứ không nhắc
đến tên để tỏ lòng quý trọng. Người trong nước đều gọi là
Trạng nguyên. Danh hiệu Trạng Bùng của Phùng Khắc
Khoan được lưu hành từ sau chuyến đi sứ phương Bắc ấy.
Nhận xét chuyến đi sứ năm 1597 của ông, Lê Quý Đôn
viết trong Kiến văn tiểu lục: “Phùng Khắc Khoan phụng
mệnh đi sứ, tuổi đã ngoài 70, không những biện bạch quang
minh chính đại, đạo đạt được mệnh lệnh của vua, làm mạnh
mẽ được thể thống trong nước. Đến như 70 vần thơ dâng
mừng khánh tiết và hơn 10 vần thơ đáp lại chánh phó sứ
Triều Tiên tài tử chứa chan, cách điệu tươi đẹp y như lúc
còn trẻ tuổi, như thế chả phải dược tinh khí sông núi giúp
đỡ đấy ư?”.
Mang “ngọc mễ” về cho dân Việt

Trên đường đi sứ, Phùng Khắc Khoan chú ý quan sát
cách làm ăn của nhân dân nơi đi qua. Khi qua vùng nước
Ngô, ông thấy nhân dân sinh sống bằng một thứ hạt to đầu
vàng hay trắng, gọi là “ngọc mễ”. Cây trồng trên đất khô
không cần tưới nước như lúa, rất thuận tiện cho việc trồng ở
các ruộng cao, vùng trung du và nơi không có nước, ông ăn
thử và thấy bùi ngon, có ý định khi về nước sẽ mua một ít
hạt giống mang về. Khi xe về đến gần cửa ải, quân lính nhà
Minh khám xét thấy và không cho mang một cân ngọc mễ
nào cả. Ông và cả sứ bộ phải rất khéo léo mới giấu được một