Page 59 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

hồ Thanh Thảo; được Thủy thần cho một nô tì tên là Như Nguyện. Âu Minh đưa
Như Nguyện về nuôi, trong nhà làm ăn phát đạt, chĩ vài năm đã giàu to. về sau,
nhân một ngày Tết, Âu Minh đánh Như Nguyện. Sợ hãi Như Nguyện chui vào đống
rác rồi biến mất. Tù đó, Âu Mình sa sút dần, chẳng mấy lúc nghèo kiết.

Người ta bảo Như Nguyện là Thần Tài và lập bàn thờ để thờ. Từ đó, ngày Tết
ta có tục kiêng hót rác trong ba ngày đầu năm, sợ hót mất Thần Tài trong đống rác
đổ đi, thì việc làm ăn sẽ không phát đạt. Cũng theo sự tích trên, Thần Tài là một vị
nữ thần.

Bàn thờ Thần Tài

Vì theo điển tích trên mà bàn thờ Thần Tài không được đặt ở, trên cao, ỏ một
nơi quang đãng trong nhà, mà thường được thiết lập ở những nơi xó xỉnh - góc nhà
hoặc hàng hiên, và bàn thờ cũng không cần to tát, chỉ là một cái khán nhỏ sơn son
thếp vàng, có khi chỉ là một thùng gỗ dán giấy đỏ.

Bên trong khám dán bài vị của Thần Tài, cũng viết trên giấy đô. Chữ viết
thường bằng kim nhũ: Ngũ phương ngũ thổ Long thần: Tiền hậu địa chủ Tài thần.
Hai bên bài vị có đôi câu đối: Thổ năng sinh bạch ngọc; Địa khả xuất hoàng kim
(Đất hay sinh ngọc trắng, Đất khá có vàng ròng). Đôi câu đối này có thể thay đổi;
nhưng bao giờ cũng có một đôi. Trước bài vị là một bát hương kê trên một trăm
vàng thoi. Hai bên là hai cây đèn nhỏ đủ thắp (để không bốc cháy lên khám). Gia
chủ còn thu xếp để có chỗ đặt mấy chén nước, rượu. Cũng có một mâm bồng để
bày hoa quả, phẩm vật khi cúng lễ.

Có nhà khắc trên mặt khám mấy chữ đại tự, và ở hai bên có đôi câu đối đại ý
xưng tụng sự giúp đỡ của Thần Tài và sự cầu mong của gia chủ.

Nghi thức cúng Thần Tài

Dân ta chỉ cúng Táo quân trong những ngày sóc vọng và giỗ Tết, nhưng lại
cúng Thần Tài quanh năm. Trong những ngày sóc vọng, giỗ Tết, lễ cúng Thẩn Tài
có khi cúng mặn, thậm chí là cả một mâm cỗ. Trong những ngày thường, lễ cúng
rất đơn giản, chỉ có trầu nước, đôi khi thêm một đĩa trái cây.

Mỗi buổi chiểu, bàn thờ Thần Tài được thắp hương lên, có khi gia chủ khấn vái,
có khi chỉ khấu thủ trước bàn thờ. Chỉ trong ngày sóc vọng, giỗ Tết, sự khấn vái mới
cẩn thiết. Văn khấn Thần Tài cũng như văn khấn Thổ công, chỉ thay đổi chỗ cung
thỉnh... Tài thần vị tiền...

15. SINH TÀI VƯỢNG Vị VÀ CÁCH ĐẶT THẦN TÀI

Phương vị này còn được gọi là tài vị, nó khác với phương chính thần trong

61