Page 184 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

... tron^ lick sử Viêt N a m 1 8 5

TRẠNG NGUYÊN GIÁP HẢI

Giáp Hải tự là Tiềm Phu, hiệu Tiết Trai, tục gọi là
Trạng Kế. ông quê làng Dĩnh Kế, huyện Phượng Nhãn,
trấn Kỉnh Bắc (nay thuộc huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc
Giang). Năm 23 tuổi, Giáp Hải đỗ Trạng nguyên năm
Mậu Tuất, niên hiệu Đại Chính tliứ chín (1538) đời
Mạc Thái Tông. Dưới triều Mạc, ông giữ chức Tuyên
phủ đồng tri, ứiăng Lại bộ Thượng thư, kiêm Đông các
Đại học sĩ Nhập thị Kinh diên, thăng hàm Thiếu bảo
tước Sách Quốc công, trông coi cả lục bộ.
Giáp Hải tính tình ôn nhã, phong cách đàng
hoàng, từ tốn, nói năng khúc chiết nhỏ nhẹ sâu lắng.
Ông là nhà thơ, nhà chính trị yêu nước thương dân sâu
sắc. Thấy triều đình đổ nát, quan lại tham nhũng, dân
tình lầm than, nhiều lần ông đã dâng kế sách chấn
hưng đất nước.
Giáp Hải rất giỏi về văn học và ngoại giao, nlúều lần
đi sứ phương Bắc, ông được người Minh kmh phục và
trang trọng gọi là Giáp Trạng nguyên. Vua Mạc Mậu HỢp
tặng ông lá cờ thêu hàng chữ khi về hưu: "Trạng đầu tể
tướng Đẩu Nam tuấn, Quốc lão, đế SIÍ, thiên hạ tôn" (Đỗ
trạng nguyên, làm tể tướng, danh tựa Nam Đẩu. Là
quốc lão, làm thầy vua, được mọi người kính trọng).

Trạng nguyên Giáp Hải là một daiứi nhân khoa bảng
tiêu biểu của cả nước được nhiều ngiíờí biết đến. Tuy
nhiên về ông nhiều tài liệu giới thiệu từ trước đến nay có
điều chưa thống nhất, ở bài viết này chúng tôi xin được