Page 164 - Những Nền Văn Hoá Cổ Đại Trên Lẫnh Thổ Việt Nam

Những nền văn hoá cổ trên lãnh thổ Việt Nam 165

Cư dân Sa Huỳnh là người sản xuất ra hàng hóa chính của
họ là đồ sắt và đồ thủy tinh, đồ gốm với trình độ kỹ thuật, mỷ
thuật cao. Bằng đuửng bộ, người Sa Huỳnh đã đến Thái Lan,
Việt cổ ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Bằng đường biển họ đã tới
được Philippines, Indonesia, Malaysia... Cũng chính bằng con
đường trao đổi, người Sa Huỳnh đã mang về những sản phẩm
sản xuất từ các nước láng giềng mà họ thích như trống đồng
Đông Son, hạt chuỗi mã não được phát hiện trên khu vực phân
bố là những chứng cứ sinh động khẳng định cho vấn để đó.
Như vậy, trên cơ sờ hình thái kinh tế nông nghiệp trồng lúa
là chính, trong các chặng đường phát triển từ giai đoạn hậu kỳ,
cư dân Sa Huỳnh đã biết kết họp phát triển nghề thủ công và
từng buúc mờ rộng quan hệ giao lưu với cư dân kim khí trong
khu vực. Nhờ những nhân tố đó, đặc biệt là sự phát đạt của kỹ
nghệ luyện kim sắt, cư dân Sa Huỳnh đã nhanh chóng đạt tới
đỉnh cao rực rỡ vào đầu thời đại sắt. Đồng thòi, qua đồ tuỳ táng,
nhất là sự phong phú đa dạng các loại công cụ sản xuất, vũ khí
bằng sắt, đồ trang sức bằng đá quý, bằng thủy tinh, đã cho thấy
sức sản xuất của cư dân Sa Huỳnh không kém sức sản xuất của
cư dân Đông Sơn. Chắc rằng trong xã hội Sa Huỳnh thời kỳ đó đã
xuất hiện một tầng lớp quý tộc có nhiều của cải, giàu đồ trang
sức bằng đá quý, bằng thủy tinh. Do vậy, về mặt xã hội, chúng ta
có thể cho rằng vào cuối giai đoạn hậu kỳ, cư dân Sa Huỳnh đã
bước vào một xã hội có giai cấp và nhà nước sơ khai, có lẽ những
cư dân Sa Huỳnh sống trên vùng đất Bình Định là một bộ phậin
trong nhà nước sơ khai đó.
TS. ĐINH BÁ HOÀ
(Bảo tàng Tổng họp -Bình Định)