Page 206 - Bài Văn Mẫu

Lúc đầu, trong suy nghĩ của người cháu (tác giả), những người Hà Nội gốc
như cô Hiên thật khó gần, bởi căn nhà của cô là một toà nhà toạ lạc ngay tại
một đường phố lớn, hướng nhà nhìn thẳng ra cây si cổ thụ và hậu cung của
đền Ngọc Sơn... Trong khi cán bộ và gia đình họ phải ở chen chúc trong
những khu nhà tập thể, có khi phải ở ngay dưới gầm cầu thang của nhà bạn
bè. Theo cách đánh giá, nhận xét chgng hồi đó thì: với người vô sản, ở quá
rộng là một cái tội. Trang phục của vỢ chồng cô Hiền cũng sang trọng quá:
Mùa đông õng mặc áo ba-đờ-xuy, đi giày da, bà mặc áo măng-tô cổ lông, đi
giày nhung đính hạt cườm. Cách ăn uống của gia đình cô Hiền và gia đình tác
giả cũng thật khác biệt: Lại cái ăn nữa cũng không giống với số đông. Bàn ăn
trải khăn trắng, giữa bàn có một lọ hoa nhỏ, bát úp trên đĩa, đũa bọc trong
giấy bản và từng người ngồi đúng chỗ đã quy định. Gia đình tôi thì ăn uống
bình dân hơn, vợ chồng con cái ngồi xúm xít quanh cái mâm nhôm, thức ăn có
khi múc ra đĩa, có khi cứ để nguyên trong nồi, nồi lớn đặt giữa mâm, nồi nhỏ
đặt cạnh mâm, cứ việc sục muôi vào, sục đũa vào, vừa ăn vừa quát con
mắng cái, nhổm nhoàm, hả hê, không cần phải khuôn bó theo một quy tắc
nào cả. Ăn cốt để sống, để làm việc, hay hớm gì cái thử lễ nghi rườm rà của...
giai cấp tư sản.

Những khác biệt cơ bản ấy xét đến cùng đều xuất phát từ cách nhìn và
cách sống của các tầng lớp khác nhau trong xã hội. Sự nghi ngại của người

cháu không phải là không có cơ sở: Cô Hiền đích thị là tư sản rồi. Đã là tư sản
thì không thể tin cậy được. Việc mình mình biết, việc cô mặc cô, dính líu nhiều
có ngày lại rắc rối... Điều đáng nói là cô Hiền vừa tìm cách thích ứng với cuộc
sống mới, vừa biết giữ gìn nếp sống và cách nghĩ riêng của mình.
Để làm nổi bật tính cách cô Hiền, nhà văn đã đặt nhân vật này trước những
biến cố lớn của đất nước. Những biến động của lịch sử, xã hội thường tác
động đến nhận thức và cuộc sống của con người, làm thay đổi tính cách,
nhưng nhân vật cô Hiền không phải là sản phẩm của hoàn cảnh. Từ góc nhìn
văn hoá, tác giả khám phá và thể hiện tính cách rất đáng trân trọng của nhân
vật này.
Cô Hiền là người sắc sảo và tế nhị. Sau khi kháng chiến chống Pháp kết
thúc thắng lợi, cán bộ và chiến sĩ ta từ chiến khu Việt Bắc về tiếp quản Thủ
đô đều sống trong tâm trạng vui sướng, hồ hởi: Chín năm xa phô'phường, xa
ánh điện, không được vào rạp xem chiếu bóng hoặc cải lương, không được vào

205