Page 424 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

VĂN HỌC NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
^ ■ ■ ■ ■

Để 1: Nêu các giá trị nghị luận được Chủ tịch Hổ Chí Minh vận dụng trong "Tuyên
ngôn độc lập".
Gợi ý làm bài
Tuyên ngôn độc lập là áng văn nghị luận chính trị xã hội kiệt xuất. Trong
tác phẩm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng các thao tác lập luận một
cách hiệu quả để nêu bật dã tâm của kẻ thù và khẳng định quyền độc lập, tự do
thiêng liêng của dân tộc.
Với Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hổ Chí Minh đã mỏ rộng địa hạt quyền
lực của dân tộc ra thế giới. Tiếng nói của Tuyên ngôn Độc lập là tiếng nói mang
tính toàn cầu, tiếng nói không chỉ riêng cho dân tộc Việt Nam mà còn là tiếng
nói tiêu biểu, tiếng nói chung cho mọi dân tộc bị áp bức.
Trong văn bản Tuyên ngôn Độc lập, so sánh theo lối tương phản, đồng
dạng hoặc ám dụ là các thủ pháp nghệ thuật được sử dụng chủ yếu.
So sảnh tuyên ngôn của Mĩ, của Pháp với Tuyên ngôn Độc lập của ta là
cách tạo hiệu quả đồng dạng. Không chỉ dân tộc ta có quyền độc lập tự do như
các dân tộc đó mà Tuyên ngôn Độc lập của ta cũng có giá trị hệt như tuyên
ngôn của họ.
So sánh tương phản chủ yếu được dành cho thực dân Pháp. Người Pháp
được hưởng những quyền lợi cụ thể từ tuyên ngôn dân quyền của họ, thế mà
cũng với “những quyền ấy” họ lại bắt người Việt Nam phải chịu cảnh nô lệ, tù
đày, chết chóc. Cho nên “hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính
nghĩa” . Lối so sánh tương phản này tạo hiệu quả thuyết phục mạnh mẽ đến
người đọc.
So sánh ám dụ cũng là một thế mạnh nữa của cách lập luận trong Tuyên
ngôn Độc lập. Nhờ những ám dụ ngầm này (như giá trị nền độc lập của ta tương
đồng với giá trị độc lập của Pháp, Mĩ, ) nên văn bản đã tạo được chất trí tuệ,
hấp dẫn người đọc ỏ tầng sâu kiến thức của câu chữ, khiến mọi thế hệ, mọi
trình độ đều phải khâm phục tầm văn hoá uyên bác của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bên cạnh so sánh, biện pháp liệt kê tăng cấp được sử dụng rất hiệu quả.
Để phản bác luận điệu bảo hộ của Pháp, Hồ Chí ^^inh liệt kê ra đầy đủ các mặt
cốt yếu mà Pháp nhân danh bảo hộ để biến người dân Việt thành nỏ lệ. Đó là:

— Về chính trị: thực đân Pháp thực hiện chính sách chia để trị nhằm chống
sự thống nhất, đoàn kết.

423