Page 421 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp
P. 421
Ê-luy-a thì viết tên tự do trên bất kì vật thể nào có thể: Trên sa mạc trên rừng
hoang / Trên tổ chim trên hoa trài / Trên thời thơ ấu âm vang / Tôi viết tên em.
Vàn bản trích dạy bao gồm 12 khổ. Tất cả đều được kết thúc bằng điệp khúc:
“Tôi viết tên em” , sở dĩ, Tôi viết tên em chứ không phải là Ta viết tên em hay Anh
viết tên em,... là vì nếu thay tôi bằng một đại từ khác thì nó hoặc là quá gần gũi
(anh), quá kiểu cách, trich thượng (ta), phải là tôi để điều đó vừa là trân trọng vừa
là gần gũi nhưng lại không kém phần thiêng liêng. Hơn nữa, tôi ấy còn ẩn dụ cho
cái tôi, cái cá thể của con người. Mặt khác, bất kì ai cũng có thể đứng vào cái tôi
ấy để ngợi ca tự do. Trong trường hợp này, tôi ấy cũng chính là chúng tôi, chúng
ta. Những thực thể tự do ngợi ca tự do.
Xác định cho cái tôi-tựdo sự mênh mòng không giới hạn, Ê-luy-a thênh thang
thể hiện cảm xúc của mình: trên trang vở, trẽn bàn học, trên cây xanh, trên trang
sách, trên đá, máu, giấy, trên tro tàn,... Có nghĩa bất cứ vật thể nào có thể viết,
nhà thơ đều ghi lên hai chữ Tự do. Ngay cả nhũmg nơi theo suy nghĩ thông thường
của chúng ta là không thể, thì nhà thơ vẫn cứ viết. Bằng cách đó, Ê-luy-a sáng tạo
nên chất liệu viết của mình. Và cũng bằng cách đó, nhà thơ khai sinh ra một thế
hệ độc giả mới - những người có thể thưỏng thức thơ ông và đòi hỏi ở nghệ sĩ
đương thời lối viết mới như thơ ông hoặc là mới theo cách khác:
Trên sa mạc trên rừng hoang
Trên tổ chim trên hoa trái
Trên ihời thơ ấu ám vang
Tôi viết tên em
Trẽn điều huyền diệu đém đêm
Trên khoanh bánh trắng hằng ngày
Trên các mùa cùng gắn bó
Tôi viết tén em
Các khổ thơ, các cảu thơ, và thậm chí là cả từ ngữ nữa cũng có thể tự do kết
hợp với nhau. Việc đối khổ hay chuyển câu giữa các khổ cũng đều mang lại nghĩa
như nhau cho vàn bản. Chảng hạn ỏ khổ thơ trên ta có thể đổi vị trí các cảu như
sau: Trên các mùa cùng gắn bó ■' Trên điều huyền diệu đêm đêm / Trên khoanh
bánh trắng hằng ngày/ Tôi viết tên em. Nghĩa của khổ thơ chẳng có gì thay đổi.
Thực hiện được điểu phi thường này chỉ có ở thơ Siêu thực. Khi trật tự tuyến
tính, khi các lằn ranh giữa các sự vật hiện tượng bị xoá bỏ, tuyệt đối tuân thủ
nguyên tắc đồng hiện dựa trên logíc của cảm xúc tâm lí, nhà thơ hồn nhiên bày tỏ
ý tưởng chủ quan của mình.
420