Page 423 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Bài thơ Tự do được viết theo lối liệt kê sự việc. Mỗi khổ có bốn câu và có cùng
một điệp khúc cuối Tôi viết tên em. Các câu thơ còn lại mỗi cảu chí ít cũng chúa
đựng một sự việc. Nhờ vậy, các hình tượng thơ liên tiếp thay nhau xuất hiện, khiến
bài thơ là cả sự phô diễn các hình ảnh, sắc màu. Sự huy hoàng và hùng tráng của
âm hưởng thơ được đặt cả trên bốn từ tôi viết tên em ấy. Nhờ nghệ thuật nhân hoá
này nèn các hình ảnh thơ vốn thuộc nhiều địa hạt khác nhau, vốn chẳng mấy
tương hợp nhau lại có thể đứng cạnh nhau và toả sáng.
Đương nhiên, Ê-luy-a cũng ao ước - ước được tái sinh một lần nữa trên đời:

Và bằng phép màu một tiếng
Tôi bắt đẩu lại cuộc đời
Tôi sinh ra để biết em
Để gọi tên em
~^ựDO
Ch] có yèu đời, khao khát và tha thiết sống thì con người ta mới muốn được tái
sinh trên cõi đời. Bài thơ vì thế ngập tràn niềm tin yêu cuộc sống. Mơ ước tái sinh,
đồng nghĩa với ước mơ luân hồi một sự sống. Sự sống có được là nhờ được tắm
trong bầu tự do; Tôi sinh ra để biết em /đểgọi tên em. Không có tự do, sự sống sẽ
không còn ý nghĩa. Lúc đó sống cũng như đà chết, sống không đáng sống. Tôi và
em - tự do đã hoà làm một. Không thể gì chia tách.

Sự tái sinh của cá thể ấy làm tiền đề để tái sinh hình tượng thơ. Đúng hơn là
để tái sinh tự do, như cái kết cấu vòng tròn của nó. Người đọc có thể đọc mãi vẫn
không hết bài thơ. Cũng như tự do, biên giới của nó là vô biên. Hàm nghĩa của nó
là vô tận. Khi ta nói tèn tự do, thì tự do đã hiện diện lên khắp mọi nơi mọi chốn mà
tri giác con người có thể nhận thức. Tự do ấy chính là lẽ sống, là ý nghĩa tồn tại
cho cuộc đời.
LÊ HUY BẮC

422