Page 83 - Năng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Tranh chấp thương mại quốc tế… đến doanh nghiệp Việt Nam 83

chấp WTO có thể có hai hình thức: một l{ thất bại trong việc
khởi kiện trong trường hợp l{ nguyên đơn, hai l{ thất bại
trong việc kh|ng kiện nếu l{ bị đơn... Một quốc gia đang ph|t
triển, với một nền kinh tế nhỏ v{ kém đa dạng hơn, có thể có
ít phương |n hơn trong việc trang trải chi phí cho vụ kiện.
Những quốc gia đang ph|t triển cũng rất dễ bị mất lòng tin
v{o hệ thống giải quyết tranh chấp WTO do sự thất bại trong

việc khiếu kiện trong trường hợp l{ nguyên đơn trong vụ
tranh chấp. Những yếu tố n{y có thể ảnh hưởng đến quyết
định của một quốc gia đang ph|t triển đối với cả việc khởi
kiện lẫn kh|ng kiện.

Hơn nữa, thời gian thực hiện cho qu| trình giải quyết

tranh chấp n{y kh| d{i, trung bình ít nhất l{ ba năm, v{ thời
gian đó có thể g}y bất lợi cho c|c ng{nh công nghiệp mới nổi
của c|c nước đang ph|t triển nếu l{ một bên trong tranh
chấp. Thêm v{o đó, thủ tục của cơ chế giải quyết tranh chấp
DSU được coi l{ qu| kỹ thuật v{ tốn kém. Do vậy, c|c nước
đang ph|t triển sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận c|c dịch
vụ ph|p lý chuyên môn v{ tận dụng được những lợi ích của
hệ thống giải quyết tranh chấp n{y để kiện c|c th{nh viên
kh|c, nhất l{ đối với c|c th{nh viên ph|t triển.

3- Quan ngại về việc thực hiện c|c khuyến nghị v{ ph|n
quyết của DSB của bên thua kiện trong tranh chấp

Qu| trình giải quyết tranh chấp theo cơ chế giải quyết
tranh chấp của WTO được chia th{nh ba giai đoạn chính: thủ
tục tham vấn, xét xử của Ban Hội thẩm v{ của Cơ quan Phúc
thẩm, v{ giai đoạn thực thi. Trong giai đoạn tham vấn, nếu
c|c Bên tìm ra được một giải ph|p thỏa đ|ng v{ phù hợp với

c|c Hiệp định liên quan thì l{ tốt nhất. Tuy nhiên, trong
trường hợp không có giải ph|p thỏa đ|ng n{o được đưa ra,
DSU cung cấp hai giải ph|p có thể thực hiện: bên vi phạm thu