Page 65 - Năng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Tranh chấp thương mại quốc tế… đến doanh nghiệp Việt Nam 65

- Khiếu kiện không vi phạm (non-violation complaint): là
loại khiếu kiện ph|t sinh khi một quốc gia ban h{nh một biện
ph|p thương mại g}y thiệt hại (l{m mất hay phương hại đến)

c|c lợi ích m{ quốc gia khiếu kiện có được từ Hiệp định hoặc
cản trở việc thực hiện một trong c|c mục tiêu của Hiệp định -
không phụ thuộc v{o việc biện ph|p đó có vi phạm Hiệp định
hay không.

- Khiếu kiện dựa trên “sự tồn tại một tình huống

kh|c” (“situation” complaint): trong trường hợp n{y, quốc gia
khiếu kiện cũng phải chứng minh về thiệt hại m{ mình phải
chịu hoặc trở ngại g}y ra đối với việc đạt được một mục tiêu
của Hiệp định.

Như vậy, tranh chấp trong khuôn khổ WTO không nhất

thiết ph|t sinh từ một h{nh vi vi phạm c|c qui định tại c|c
Hiệp định của tổ chức n{y của một hoặc nhiều quốc gia th{nh
viên (thông qua việc ban h{nh, thực thi một biện ph|p
thương mại vi phạm nghĩa vụ của quốc gia đó theo WTO).

Tranh chấp có thể ph|t sinh từ một “tình huống” kh|c hoặc
khi một biện ph|p thương mại do một quốc gia th{nh viên
ban h{nh tuy không vi phạm qui định của WTO nhưng g}y

thiệt hại cho một hoặc nhiều quốc gia th{nh viên kh|c.

Qui định n{y thực chất l{ sự kế thừa qui định trước đ}y

của GATT 1947 về phạm vi |p dụng của cơ chế giải quyết
tranh chấp: một qui định phản |nh sự mềm dẻo trong c|c qui
định về quyền v{ nghĩa vụ của c|c th{nh viên WTO theo đó
một bên có thể phải nhượng bộ trong một vấn đề cụ thể (m{

mình có quyền hoặc chí ít l{ không bị cấm) để tr|nh g}y thiệt
hại cho Bên (c|c Bên) kh|c hoặc nhằm đạt được một mục tiêu
nhất định của Hiệp định liên quan.