Page 207 - Một Số Phong Tục Tập Quán

như một sự sung mãn tràn đầy; thực có nghĩa là
sinh sôi, nảy nở. Tín ngưởng phồn thực là tín
ngưỡng tôn thò sự sinh sản. Có thể ban đầu chỉ là
nhu cầu, khát vọng duy trì nòi giông. Nhu cầu,
khát vọng ấy qua nhiều đòi đã hình thành trong
nhận thức của con người một quan niệm thiêng
liêng hóa sự sinh sản. Tín ngưỡng phồn thực có hai
đối tượng sùng bái đó là: sùng bái sinh thực khí và
sùng bái hành vi giao phối. Trong văn hóa An Độ
và các khu vực ảnh hưởng của văn hóa Ân Độ
trong đó có Việt Nam, tín ngưởng thò sinh thực khí
được thể hiện thông qua thò lin-ga (dương vật) và
yo-ni (âm vật). Ghé thăm các vùng văn hóa các dân
tộc thiểu số Việt Nam thấy khá rõ những dấu vết
của tín ngưỡng phồn thực.

Đến với vùng đồng bào Chăm tập trung cư trú
ở Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Định, Khánh
Hòa..., ghé thăm các tháp Chăm có thể thấy rất rõ
hình ảnh của lin-ga và yo-ni. Trên đỉnh tháp và
ngay dưới chân tháp có cột đá tròn vuốt nhọn, vào
sâu trong tháp thường thấy các phiến đá hình
vuông đẽo gọt, xẻ rãnh công phu như lòng chiếc cốl
xay nước. Xét về mặt nghệ thuật tạo hình có thể
xem đây là những kiệt tác được làm bằng chất liệu
đá. Chính vì thế, nó "trơ gan cùng tuế nguyệt" để
người hôm nay và mai sau chiêm ngưỡng.
Qua lin-ga và yo-ni, các cơ quan sinh sản được
đặc tả và cường điệu hóa không nói lên sự dâm tục
mà nói lên ưóc vọng về sự sinh sản, về sự thuận

206