Page 209 - Một Số Phong Tục Tập Quán

vói chu kỳ đòi người; sinh nở, cưới xin, ma chay.
Tục này có một chút gì đó hơi bí ẩn qua hành động
chọc thủng tờ giấy. Đấy chỉ là biểu hiện ở tầng bề
mặt của văn hoá mà ta nhìn thấy. Tầng sâu của
văn hóa chính là khát vọng phồn thực. Sự hiện
diện của đứa trẻ là kết quả đạt được của sự phồn
thực trong những ngày đã qua, và chính nó sẽ làm
nên một kết quả phồn thực ở mai sau.

Ngày Tết Nguyên đán, người Thái và người
Khơ-mú, ỏ miền núi phía Bắc, thường gói bánh
chưng để cúng cấp. Bánh chưng của họ được gói
theo theo nhiều kiểu: kiểu vuông tượng trưng cho
chiếc gùi đeo, kiểu bánh thuôn dài tượng trưng cho
cái gậy... Bánh của họ chỉ gói nhỏ và rất ít khi bỏ
nhân. Điều hết sức đặc biệt ở đây là sô' lượng gói
bao giờ cũng phải chẵn và trong sô' bánh chưng gói
được thì một nửa gói bằng gạo nếp trắng dẻo, còn
nửa kia trước khi gói gạo nếp được trộn vối than
rơm, sàng sảy kỹ. Loại bánh gói bằng gạo trộn
than rơm khi luộc chín có màu xanh đen. Hiện
tượng bánh chưng luôn chẵn, luôn cặp đôi một có
màu xanh non của lá dong, một có màu xanh đen
của than rơm khiến ta không khỏi suy nghĩ về một
nét tín ngưỡng có ít nhiều liên quan đến triết lý
âm dương hòa hỢp - một tập hỢp mò của tín
ngưỡng phồn thực trong hai cộng đồng Thái và
Khơ-mú. Liệu có mốì liên hệ hay trùng hỢp nào đó
giữa cặp đôi bánh chưng vừa kể tới vói bánh phu
thê của người Việt làng Đình Bảng, xứ Kinh Bắc.
Bánh của người Việt xứ Kinh Bắc có tình phu thê

208