Page 129 - Lý Thường Kiệt

BẠI CHIÊM-PHÁ TỐNG

Trẫm sẽ ban tước lộc cho. Càn Đức còn trẻ, việc làm loạn không phải tự
ngưoi gây ra. Ngày nào ngươi tới chầu, Trẫm sẽ tha thứ cho..." (TTh 13).
Ta nên để ý đến sự vua Tống quan tâm đến danh nghĩa của cuộc
chinh phạt này. Trước đó, vua và An Thạch bàn chuyện đánh Giao Chỉ.
Vua do dự và cho rằng chưa phải lúc dụng binh. An Thạch đáp: "Binh,
không có lúc nào là không dùng được". Vua nói: "Dụng binh bây giờ
không có danh nghĩa gì cả". An Thạch sỗ sàng trả lời: "Nếu Bệ hạ quả
muốn dụng binh, sao lại không có danh nghĩa?" (theo lời Trần Quán, TB
244/4a).

Lần này danh nghĩa rõ ràng. Tự nhiên, An Thạch vin lấy cớ.
6. Vây Ung Châu

Trong khi triều đình Tống vội vã đối phó, quân LýThường Kiệt đã lục
tục kéo trên đường Khâm-Ung, để họp cùng quân Tông Đản đến đó trước.
(TT và VSL).
Ta đã thấy rằng sau khi lấy được Khâm, Liêm, Lý Thường Kiệt chia
quân làm 2 đạo: một mặt, từ Liêm Châu kéo lên lấy châu Bạch, hình như để
chặn quân tiếp viện của Tống từ phía đông tới; một mặt, đại quân rời Khâm
Châu kéo thẳng lên Ung Châu. Đường thẳng dài chừng 120 km, nhưng phải
qua dãy núi Thập Vạn. Sau ngày 10 tháng Chạp (Đ. Zu, DL 18-1-1076) đại
quân mới đến thành Ung (TB 271/6b).
Hai đạo quân ta kẹp lại, bắt đầu vây chặt Ung Châu.
Thành Ung có tiếng rất chắc. Chính Vương An Thạch cũng đinh ninh
rằng quân ta không thể phá nổi (TB 273/lOa). Quan Tống giữ thành Ung lại

là một người kỳ cựu, lão luyện, thông minh và rất cương quyết; ấy là Tô
Giàm. Trận Ung Châu, bởi thế, sẽ rất khốc liệt, và sẽ là một trường tranh đấu
giữa mưu trí của Lý Thường Kiệt và lòng dũng cảm của Tô Giàm.
Giàm là một văn quan, giữ những chức nhỏ ở Quảng Nam từ lâu và
được cử coi Ung Châu đã 5 năm. Giàm đã biết rằng chính sách của quan
trên là Thẩm Khỉ, Lưu Di, thế nào cũng gây ra họa chiến tranh. Nhiều lần
can Khỉ rồi Di, mà không được. (VỰ5,6,7).

137