Page 17 - Liệu Pháp Đông Y Tự Nhiên Trị Bệnh

Đặc biệt lưu ý:

Đời Thanh, Y kinh lý giải đã khái quát về ý nghĩa của việc đặt tên các
huyệt vị như sau: “Sách viết: Những chỗ nào thịt nhiều thì gọi là hồ, thịt ít thì
gọi là khe, những nơi kinh khí đi qua thì gọi là khổng huyệt (những chỗ lõm),
những nơi nước chảy qua rồi tụ lại gọi là hồ, khe. Những khe, hồ ấy lại đổ về
biển. Những nơi tụ tập đông người thì gọi là thành phố, phủ; cũng gọi là
đường, phố. Những nơi trú ngụ thì gọi là phòng,
buồng; những nơi ra vào thì gọi là cửa. Những nơi
xương lồi lên thì gọi là gò, lăng. Những chỗ hõm
thì gọi là khoảng giữa hai khóp xương. Những nơi
khí truyền dẫn qua thì gọi là huyệt. Những nơi ở
phía trên thì gọi là trời, những nơi ở phía dưới thì f
gọi là đất... Khái quát qua như vậy nhưng có ý
nghĩa vô cùng sâu sắc.
...........
5. Phương pháp xác định vị trí huyệt VỊ

Các nhà y học thời cổ đại vô cùng coi trọng việc xác định vị trí của huyệt vị.
Thánh Huệ Phươtĩg cho rằng: “Nếu lấy huyệt sai thì chữa bệnh cũng sai. Vì thế.
Đậu Hán Khanh đã chỉ ra trong Tiêu u phú rằng: “Chọn 5 huyệt chỉ dùng một
huyệt là sai, chọn 3 kinh mà chỉ dùng 1 kinh là không đúng, điều này chỉ ra rằng
khi chọn huyệt để chẩn đoán lâm sàng nên kết hợp giữa kinh mạch và huyệt vị,
trái phải, trước sau, phải hết sức cẩn thận kỹ càng.
Vị trí của huyệt vị có đặc điểm nhất định. Thiên kim phương viết: “Cơ
nhục văn lý, tiết giải phùng hội, uyển hãm chi trung, cập dĩ thủ an chi bệnh
giả khoái nhiên”, có nghĩa rằng huyệt vị thưòfng nằm ở khe lõm của bắp thịt,
khófp xương hoặc ở vị trí mà khi dùng tay ấn vào, người bệnh cảm thấy mỏi,
trương. Bắp thịt và khớp xương là mốc chính của cơ thể, có thể là cơ sở để xác
định vị trí của một vài huyệt vị. Với những vị trí cách các mốc này khá xa, có
thể dùng phương pháp chia đoạn, cũng có thể dùng ngón tay ước lượng để xác
định vị trí. Phương pháp xác định vị trí của huyệt vị có thể phân ra thành:
phương pháp xác định vị trí bằng các mốc giải phẫu cơ thể, phương pháp xác
định vị trí trong khuôn phép cốt độ, phương pháp xác định vị trí bằng các
ngón tay và phương pháp lấy huyệt đơn giản.

Phương pháp xác định vị trí bằng các mốc giải phẫu cơ thể
Mốc cơ thể có thể phân làm 2 loại là mốc cố định và mốc chuyển động,
cu thể như sau:

18