Page 39 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

ỉĩình dáng kiến trúc chùa lúc này khác thế kỷ trirớc rất nhiều, nó trờ thành đặc trưng
riông cho loại hình kiến trúc đình chùa đô thị. Bó khung sườn gỗ truyền thống gán như
mất hẳn, thay vào là khung sườn và kết cấu chịu lực tiên tiến. Đây là cơ sở ban đẩu
chuẩn bị cho các kiểu chùa hiện đại trong giai đoạn tới. vể sửa chữa có thể kể đến: Chùa
Hội Tôn (Bến Tre - sửa 1947), chùa Châu Thới (Đổng Nai - sửa 1954), chùa Thanh
Trước (Tiền Giang - sửa 1946), chùa Hang (An Giang - sửa 1946), chùa Tây An (An
Giang - sửa 1947), chùa Hội Phước (Đồng Tháp - sửa 1949), chùa Linh Tôn (Long An -
sửa 1952)... phong cách sửa chữa không có gì đặc biệt, đường nét hiện đại là phổ biến,
chủ yếu để duy trì các ngôi cổ tự.
1.4.3.2. Giai đoạn Việt Nam bị chia cắt hai miền (1954-1975)
a) Tiến trình lịch sử
Sau hiệp định Genève 1954, buộc thực dân Pháp phải rút quân về nước, lập lại hòa
bình trên cơ sở thừa nhận chủ quyển dân tộc của ba nước Đông Dương. Việt Nam tạm
thời bị chia làm hai miền: Miển Bắc khôi phục kinh tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội,
chống chiến tranh phá hoại của Mỹ, làm nghĩa vụ địa phương và đấu tranh ngoại giao;
Miển Nam tạm thời do Mỹ và lực lượng gọi là “quốc gia” thống trị, nhân dân tiếp tục
đấu tranh chống “chiến tranh dặc biệt”, “chiến tranh cục bộ” và “Việt Nam hóa chiến
tranh” của Mỹ.
Sau hơn hai mươi nãm chiến đấu kiên cường, linh hoạt, anh dũng, bất khuất và nhiều
mất mát, hy sinh cùa cả hai miền; từng bước nhân dân ta dã giành được những thắng lợi
vĩ đại trẽn cả hai mặt trận ngoại giao và quân sự, kết thúc vào ngày 30/4/1975. Cả nước
thống nhất sau hơn hai muơi năm chia cắt.
b) Khái quát thực trạng kiến trúc đình, chùa
Trong thời đoạn lịch sử này, miền Nam lại trở thành bãi chiến trường, văn minh
phương Tây đang thống trị.
Vị thế ngôi dinh gần như mất hẳn. Sinh hoạt đình, nếu có, gần như thông lệ, noi theo
“mỹ tục” tiền nhân qua lễ Kỳ Yên hoặc giỗ Thành Hoàng đình hàng năm mà thôi. Kiến
trúc đình bị phế bỏ rất nhiều, một vùng chỉ còn duy trì vài ngôi đình có giá trị lịch sử và
nổi tiếng. Không có kiến trúc đình xây mởi, chỉ vài công trình đình được sửa chữa như:
Đình Minh Hương Gia Thạnh (TP.HCM - sửa 1962), đình Bình Hòa (TP.HCM - sửa
1972), đình Thắng Tam (Vũng Tàu - xây lại 1965), đình Mỹ Phước (An Giang - sửa
1960), đình Phong Phú (TP.HCM - xây lại 1969), đình Lạc Giao (Buôn Mê Thuột - sửa
1975), dinh Trẩn Hưng Đạo (TP.HCM - sửa 1958)... Kiến trúc Đông - Tây kết hợp là
kiểu thức phổ biến trong các lần sửa chữa này.
Kiến trúc chùa tiếp tục được tập trung và phát triển mạnh tại các dô thị đông dân và
thành phô' lớn, nhất là tại Sài Gòn. Đa phần trang trí nội, ngoại thất đã sử dụng hầu hết
các mô-týp nghệ thuật phương Tây cải biến và hộ kết cấu tiên tiến đương đại. Công trình
40