Page 35 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

Hình 1.62. Chùa Bìm Long - Phú Quốc. Hình 1.63. Chùa Phi Lai (T'am Bào) -
[Nguồn: TG] An Giang. [Nguồn: TG]

Sang dẩu thể kỷ XX, kiến trúc đình, trong thời đoạn này được khôi phục, vừa là nơi
thờ tự Thành Hoàng truyền thống, vừa để đáp ứng nhu cầu làm trụ sờ cùa Ban hội tề làng
mà Pháp đặt ra trong chính sách “dùng người Việt trị người Việt”. Đình xây mới trong
thời đoạn lịch sử này có thể kể đến như: Đình Phước Hòa (cuối thế kỷ XIX - Bà Rịa),
đình Mỹ Lộc (cuối thế kỷ XIX - Long An) (Xem hình 1.54), đình Tân Hưng (1907 - Cà
Mau), đình Lương Khế (1911 - Kon Tum)... Kiến trúc đình trùng tu có thể kể đến như:
Đình Long Thạnh (Vĩnh Long - sửa 1913), đình Minh Hương Gia Thạnh (TP.HCM - sửa
1901), đình Mỹ Plurớc (An Giang - sửa 1903), đinh Nghĩa Thuận (TP.HCM - sửa 1906),
đình Bình Thủy (CầnThơ - sửa 1909)... Nhiều công trình đã xây dựng bằng gạch nung,
hổ xi-măng.
Kiến trúc chùa trong thời đoạn này chủ yếu là trùng tu một sô' công trình sẵn có trước
đó, hầu hết là các tự viện nổi tiếng như: Chùa Giác Lâm (TP.HCM - sửa 1909), chùa
Bửu Phong (Biên Hòa - sửa cuối thế kỷ XIX), chùa Từ Ân (TP.HCM - sửa cuối thế kỷ
XIX), chùa Giác Viên (TP.HCM - sửa 1910), chùa Huệ Lâm (TP.HCM - sửa 1912),
chùa Phụng Son (TP.HCM - sửa 1904), chùa Bửu Lâm (Tiền Giang - sửa 1905), chùa
Vinh Tràng (Tiền Giang - sửa 1907), chùa Thiên Thai (Bà Rịa - sửa 1909), chùa Tuyên
Linh (Bến Tre - sửa 1907)..., phần lớn dược “âu hóa” bằng vật liệu hiện đại, nhất là kết
cấu bao che. Có công trình thay đổi hẳn bộ mặt kiến trúc truyền thống, thay vào là bộ
mặt mới mang dáng vẻ Tây phương như chùa Vĩnh Tràng, chùa Thiên Thai, chùa Bửu
Phong... Tuy dây chỉ mới là những tìm tòi ứng dụng ban đầu, nhưng khá thành công.
Kiến trúc mới chỉ ghi nhận dược một sỏ' công trình như: Chùa Phước Lưu (1900 - Tây
Ninh), chùa Phước Hải-Ngọc Hoàng (1900 - TP.HCM) (Xem hình 1.64), chùa Bửu Sơn -
Đất sét (đầu thế kỷ XX - Sóc Trãng), chùa Hội Linh (1907 - Cần Thơ) (Xem hình 1.65),
chùa Linh Sơn (1912 - An Giang)..., các ngôi chùa này hoàn toàn xây dựng theo cấu trúc
hiện đại đương thời: Gạch nung, hổ xi-măng, bê-tông.
Suốt thời kỳ chiến tranh thê' giới lần I (1914-1918), kiến trúc đình, chùa cũng như các
loại hình kiến trúc khác, hầu hết đểu bị đình đốn, không xây dựng hay sửa chữa thêm.

36