Page 209 - Huế Trong Tôi

hoàng tộc và triều quan; phe kháng chiến đứng đầu là
Tôn Thâ't Thuyết, mặc dù ông cũng là người hoàng tộc.
Ông cưcmg quyết gạt hết những người bạc nhược ra
ngoài, bâ't cứ triều quan hay hoàng thân quốc thích. Do đó

mà có chuyện phế lập. ông cố tìm cho được một ông vua
tán thành việc ông chủ trương thay ba ông vua (Hiệp
Hòa, Dục Đức, Kiến Phúc) mới chọn được một người là
Hàm Nghi lúc này mới 13 tuổi, còn trẻ dại, nhưng cũng là
người khí khái, không vì ngai vàng mà cam tâm làm nô lệ.
Tôn Thất Thuyết là linh hổn của cuộc kháng chiến

chôhg Pháp aiư nước hồi đó. Không có ông, không có
phong trào Cần Vương. Kinh đô thất thủ (1885), ông đưa
Hàm Nghi ra Tân Sở (Quảng Trị), lâý danh nghĩa vua
xuôhg Chiếu kêu gọi nhân dân, sĩ phu văn thân khắp cả
nước đứng dậy. Năm 1886, ông theo đường thượng đạo
ra Bắc, tìm gặp Phan Đình Phùng, Cầm Bá Thước,
Nguyễn Quang Bích. Nhân danh Hàm Nghi, Tôn Thâ't
Thuyết phong Nguyễn Quang Bích chức Thượng thư Bộ

Lễ cầm quốc thư sang Vân Nam (Trung Quốc) cầu viện.
Nguyễn Quang Bích đi Vân Nam về thì Tôn Thất Thuyết
và Trần Xuân Soạn cũng sang. Bây giờ nhà Thanh đã
rứiượng bộ thực dân Pháp, ký Quy ước Thiên Tân lần thứ
nhâ't (1884), rồi Quy ước Thiên Tân lần thứ hai (1885) xm

rút hết quân về nước, không can thiệp vào vâh đề Việt
Nam nữa, để cho Pháp rảnh tay đô hộ Việt Nam, lại dụ dỗ
Lưu Vĩnh Phúc, vốn không phải tướng tá nhà Thanh cũng
rút lui sang bên kia biên giới. Nhưng Tôn Thâ't Thuyết

208