Page 178 - Diện Mạo Và Triển Vọng Của Xã Hội Tri Thức

thí nghiệm ảo để liên kết thực hiện một công việc hay một
dự án khoa học và công nghệ. Bằng cách đó, tri thức khoa
học có khả năng phát huy đưỢc hiệu quả một cách tôl đa.
Phòng thí nghiệm cộng tác cũng là hình thức hiệu quả nhất

để tiết kiệm nguồn lực nghiên cứu và hiệu quả xã hội, đặc
biệt là trong những lĩnh vực nhạy cảm liên quan đến đạo
đức khoa học và đạo đức xã hội, ví dụ như lĩnh vực nghiên
cứu gen người.
Có thể nói, phòng thí nghiệm cộng tác là một cuộc cách
mạng đốì với chính khái niệm công việc khoa học. Nó cũng
ảnh hưởng đến việc tổ chức các bộ môn khoa học, vì nó gắn
bó chặt chẽ với sự phát triển của phương thức nghiên cứu
liên ngành. Trước sự phát triển phong phú của các lĩnh vực
khoa học và công nghệ ngày nay, phương thức nghiên cứu
liên ngành đã trở thành một phương thức phổ biến của hoạt
động khoa học và công nghệ, một điều kiện chủ chốt của
công việc sản sinh ra tri thức khoa học. UNESCO đã nhận
xét rằng, ngày nay chúng ta khó mà hình dung được việc
sản xuất tri thức khoa học mà lại thiếu sự chia sẻ tri thức
và kỹ năng thuộc những lĩnh vực khác nhau. Nhiều bước
đột phá khoa học đã nảy sinh ở nơi giao tiếp giữa hai hoặc
nhiều bộ môn. Lịch sử ngành sinh học phân tử đã cho thấy
rõ thành quả của sự hỢp tác giữa các nhà sinh vật học với
các nhà vật lý học (đặc biệt là các nhà tinh thể học); nó cũng
cho thấy sự đóng góp của các chuyên gia về lý thuyết thông
tin quan trọng như thế nào khi các nhà sinh vật học bắt đầu
giải đưỢc bộ mã gen vào thập niên 1960. Hiện nay, phương

thức nghiên cứu đa ngành và liên ngành tỏ ra rất cần cho
các dự án nghiên cứu lớn liên quan đến tương lai.

178