Page 49 - Di Tích Lịch Sử

Mường Khói có vị trí chiến lược hết sức quan trọng, có Đường 12A chạy qua nối liến
với tỉnh Ninh Binh, tỉnh Thanh Hoá, nối liến với Đường số 6 cửa ngõ của khu vực Tây
Bắc. Khu vực hoạt động của Chiến khu Mường Khói kéo dài từ Đường 12A vào chần
dẫy núi Trường Sơn nối liền với các chiến khu Quỳnh Lưu (Ninh Bình), Ngọc Trạo
(Thanh Hoá) và từ Mường Khói toả lên thị trấn Vụ Bản, Mường Vang (vùng Cộng
Hoà, Lạc Sơn).
Hệ thống các di tích lịch sử của Khu di tích Căn cứ cách mạng Mường Khói đểu
gắn với những chiến công oanh liệt của nhân dân Hoà Bình trong cuộc tổng khởi
nghĩa giành chính quyển từ tay thực dân, giải phóng quê hương, góp phẩn làm nên
thắng lợi rực rỡ của Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Khu vực ba cây đa cổ thụ; là địa điểm liên lạc đón tiếp cán bộ của Ban Cán sự
Đảng tỉnh Hoà Bình vê' hoạt động cách mạng. Ngày 20/8/1945, các lực lượng vũ trang
và quấn chúng cách mạng Mường Khói đã tập trung tại đây để đứng lên giành chính
quyền ở châu Lạc Sơn. Đây là nơi lẩn đầu tiên lá cờ đỏ sao vàng của phong trào cách
mạng ở châu Lạc Sơn tung bay trên ngọn cây đa cổ thụ.
Khu vực nhà ông Quách Hy: ông Quách Hy và con trai là Quách Dưỡng là những
hội viên cứu quốc đầu tiên của Mường Khói. Nhà ông Quách Hy là nơi đón tiếp cán
bộ, là địa điểm liên lạc của Ban Cán sự Đảng tỉnh Hoà Bình và cán bộ Xứ uỷ Bắc Kì vể
hoạt động xây dựng cơ sở cách mạng ở chiến khu Mường Khói.
Khu vực gia đình nhà ông Bùi Văn Khuỳnh: Trước đây nhà ông cư trú tại xóm Lọt,
là địa điểm tổ chức lớp học quần sự cách mạng tập trung của Xứ uỷ Bắc Kì (Trường
sơn du kích kháng Nhật học hiệu). Tại chiến khu Mường Khói, Trung đội Tự vệ Cứu
quốc - lực lượng vũ trang đẩu tiên của phong trào cách mạng Lạc Sơn được thành lập
tại đây (tháng 3/1945). Tháng 7/1945, Xứ uỷ Bắc Kì mở lớp huấn luyện quân sự tập
trung (Trường Sơn du kích kháng Nhật học hiệu) để đào tạo các cán bộ quân sự lãnh
đạo khởi nghĩa ở các địa phương thuộc Bắc Kì.
Chiến khu Mường Khói còn là địa bàn hoạt động cách mạng của các đổng chí
Bạch Thành Phong (uỷ viên thường vụ Xứ uỷ Bắc Kì), Vương Thừa Vũ (cán bộ Xứ
uỷ Bắc Kì), Lê Quang Hoà (Bí thư Ban Cán sự Đảng tỉnh Sơn Tây) và nhiều đồng chí
cán bộ nòng cốt của phong trào cách mạng ở tỉnh Hoà Bình và các tỉnh khác ở Bắc Kì.
Chiến khu Mường Khói là một trong những cái nôi của phong trào cách mạng
tỉnh Hoà Bình. Trong phong trào khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8/1945, Mường
Khói là nơi các lực lượng cách mạng và quẩn chúng nhân dân huyện Lạc Sơn, tiến
hành khởi nghĩa giành chính quyển thành công đầu tiên ở tỉnh Hoà Bình.
Chiến khu cách mạng Mường Khói xưa, gổm hai xã Hoài Ân và Hiếu Nghĩa thuộc
tổng Lạc Thành, Châu Lạc Sơn. Cách mạng tháng Tám thành công, do yêu cẩu bảo
vệ chính quyển, hai xã Hoài Ân và Hiếu Nghĩa được sáp nhập lại thành xã Ân Nghĩa
ngày nay.
Với đặc điểm địa hình núi rừng hiểm trở thuận lợi cho cách mạng nên trong thời kì
chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyển, Ân Nghĩa được chọn là nơi xây dựng căn cứ địa
cách mạng của tỉnh và Xứ uỷ Bắc Kì. Tại Chiến khu cách mạng Mường Khói do đã có cơ

Một * ố b i ticVi lỊcVi sử - VẰM VtoÁ việt N A m
c 50 >