Page 45 - Di Tích Lịch Sử

Máy bay đi khỏi thì lại vế nhà. Bác lấy chiếc máy chữ nhỏ đem ra ngồi dưới gốc
cây đa ngoài vườn làm việc, Người đánh máy hàng tiếng đổng hổ. Buổi trưa, Bác
dùng cơm với gia đình. Trong bữa ăn Bác hỏi thăm công việc làm ăn và nói: “Mình
vào đây mới biết cơ sở cũng lớn và làm ăn quy củ, cũng lạ là địch nó chưa ném bom
và nó sẽ ném, vậy cô có đổ đạc gì quý thì nên sơ tán đi và tìm chỗ làm lán xa vào
trong núi cho các cháu sơ tán ban ngày”... Bác rời Chi Nê tối 19/2/1947, đi rất bí mật
nên ít người biết”.
Trong chuyến thăm nhà máy, Bác Hổ đã dặn dò: “Hiện nay, kẻ thù của chúng ta
đang tìm các cơ sở kháng chiến như nhà máy này để đánh phá. Các chú phải giữ gìn bí
mật”. Không ngoài dự đoán của Bác, vào ngày 22/2/1947, thực dân Pháp đã thả 8 quả
bom xuống đồn điển Chi Nê, 2 quả trúng nhà của ông bà Đỗ Đình Thiện. Cơ quan ấn
loát bị trúng đạn, kho cà phê và kho vật liệu bị cháy. Nói vể sự kiện này, nhật kí của Bộ
trưởng Bộ Tài chính Lê Văn Hiến xúc động ghi; “8 giờ đến Chi Nê. Một cảnh tượng
mới hiện ra. Một phần nhà cửa đổ nát, khói lửa đương còn nguyên. Ngày 22, hồi 3 giờ
30, 8 chiếc khu trục Pháp tấn công tại khu vực đây, 4 chiếc bắn phá tại Đổng Lãng,
4 chiếc oanh tạc và bắn phá tại cơ quan ấn loát. Tại đây thả tất cả 8 quả bom, 2 quả
trúng đích làm hư hỏng nhà ở của vỢ chổng anh Đỗ Đình Thiện. Chúng bắn đạn lửa
rất nhiều vào cơ quan ấn loát làm cháy kho cà phê và kho vật liệu, thiệt hại khá lớn...
Trong cuộc kháng chiến này, sự hi sinh của gia đình Đỗ Đình Thiện đối với quốc gia
rất lớn, một sự nghiệp to tiêu tan không mấy chốc”^
Với những ý nghĩa đó, khu di tích đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xếp
hạng là Di tích Lịch sử Quốc gia. Uỷ ban Nhân dân tỉnh đã có các quyết định về việc
phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu di tích và phê duyệt dự án đầu tư xây dựng
công trình tu bổ, phục hổi khu di tích. Tổng diện tích toàn khu 15,5ha với tổng mức
đầu tư khoảng trên 270 tỉ đổng, tiến hành trong 2 giai đoạn. Năm 2010, nhân kỉ niệm
60 năm ngày thành lập ngành Tài chính Việt Nam, công trình được khởi công xây
dựng. Ngày 17/2/2011, tức 15 tháng Giêng âm lịch tại khu di tích lịch sử Nhà máy In
tiền - Đồn điển Chi Nê xã Cố Nghĩa huyện Lạc Thủy, Uỷ ban Nhân dân huyện Lạc
Thủy đã long trọng tổ chức lễ khai trương Khu tưởng niệm Chủ tịch Hổ Chí Minh địa
điểm tại Nhà máy In tiền - Đồn điền Chi Nê.
Hiện tại, khu di tích có trên 200 hiện vật gổm các bức ảnh, tài liệu liên quan đến nhà
máy in tiền đầu tiên và liên quan đến nhà tư sản yêu nước Đỗ Đình Thiện, người đã bỏ
ra toàn bộ tài sản của mình để đóng góp cho cách mạng trong thời kì tiền khởi nghĩa.
Bên cạnh di tích Nhà máy In tiển và Đồn điền Chi Nê, còn các di tích quốc gia
khác của tỉnh Hoà Bình tại huyện Lạc Thủy như; Hang Luổn tại thị trấn Chi Nê và
xã Yên Bổng và Đổng Tâm, huyện Lạc Thuỷ, tỉnh Hoà Bình (được xếp hạng Di tích
Thắng cảnh cấp Quốc gia năm 2001).

‘ Dẫn theo; Thăm nhà m áy in tiên đẩu tiên, http://www.baohoabinh.com.vn

Một số t>i tícVl lịcVl svf - VẲM lioÁ Việt N avm
c -16 )