Page 219 - Di Tích Lịch Sử

dựng khang trang hơn, trở thành đền Nghè và được Nhà nước xếp hạng Di tích Lịch
sử - Văn hoá cấp Quốc gia năm 1975.
Tương truyền, khi bà Lê Chân gieo mình xuống sông thì hoá đá trôi trên mặt
sòng Kinh Thầy. Khi trôi đến bến Đá trên đoạn sông vùng Đông Triều quê cũ của bà
(nay là bến Bính) thì xoay tròn trên mặt nước. Nhân dần làng An Biên biết bà đã hiển
thánh, liển rủ nhau mang đòn, chão ra sông vớt và khiêng đá thiêng về. Khiêng đến
khu vực Đến Nghè hiện nay thì trời bỗng nổi cơn giông gió, chão đứt. Dân làng bèn
chọn khu đá rơi ấy để dựng đền thờ bà. Lúc đầu, đền thờ chỉ là một gian miếu nhỏ,
mái lợp gianh. Trải qua các triểu đại phong kiến khác nhau, đển đã được sửa chữa và
trùng tu nhiều lần. Năm 1919, đền được xây dựng khang trang gồm 2 nhà chính - tiền
tế và hậu cung (năm 1919 xây dựng Hậu cung gồm 3 gian, năm 1926 đền lại xây thêm
toà tiền tế 5 gian). Do vậy, đền Nghè hiện nay là một công trình mang phong cách kiến
trúc thời Nguyễn, đầu thế kỉ XX bao gồm: tam quan, toà bái đường, thiêu hương, hậu
cung, giải vũ, nhà bia, nơi đặt tượng voi đá, ngựa đá.
Hiện nay, đền Nghè còn bảo tồn được nhiều tác phẩm điêu khắc trên đá rất có giá
trị. Điển hình là tấm bia đá có kích thước lớn được tạc vào thời Nguyễn, ghi tiểu sử
của nữ tướng Lê Chân. Toà bái đường treo khánh đá chạm nổi để tài vũ hội long vân
đường nét tinh vi, mềm mại, uyển chuyển, ở toà thiêu hương có chiếc sập đá đổ sộ,
tạo bằng khối đá liền, chạm nổi hình chim, thú, hoa, lá rất công phu. Tại toà hậu cung,
tượng nữ tướng ngồi trên ngai thờ, đặt trong một khám lớn sơn son, thếp vàng với
dáng vẻ uy nghi, đôn hậu, xinh đẹp. Đến thăm quần thể đền Nghè, ngoài việc chiêm
ngưỡng tượng đài, quý khách thường chú ý đến 2 vật tích độc đáo trong đển là Khánh
đá và Sập đá. Khánh làm bằng một tấm đá nguyên dày 5cm được tách ra thành hình
chiếc khánh (có chiểu cao Im, rộng l,6m).
Bên cạnh việc trùng tu lại đền Nghè xưa, tháng 11/1999, thành phố Hải Phòng đã
tiến hành khởi công xây dựng và ngày 31/12/2000 khánh thành tượng đài nữ tướng Lê
Chân bằng đổng, cao 7,5m; nặng 19 tấn đặt tại vườn hoa trung tâm thành phố, cách
đền thờ Bà khoảng hơn lOOm vể phía tây bắc. Với những đầu tư xây dựng đó, các hoạt
động lễ hội ở đền Nghè cũng ngày càng được chú ý và thu hút được nhiều du khách
thập phương tham gia. Hội đển Nghè được tổ chức từ ngày mồng 8 đến ngày mổng
10/2 âm lịch, thu hút đông đảo du khách đến tham quan di tích, tưởng niệm nữ tướng
Lê Chân.
Đình Kênh nằm ở phố Nguyễn Công Trứ, phường Hàng Kênh, quận Lê Chần, thành
phố Hải Phòng là một công trình lịch sử thờ Ngô Quyến và có giá trị lịch sử, kiến trúc,
điêu khắc vào loại bậc nhất của thành phố. Nằm cách trung tâm thành phố Hải Phòng
2km vể phía đông, đình Hàng Kênh được coi là công trình kiến trúc mang đầy đủ dáng
dấp và phong cách nghệ thuật của một ngôi đình cổ Việt Nam.
Đình được xây dựng năm Mậu Tuất, niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ mười bốn (1719)
và đã qua nhiều lẩn trùng tu tôn tạo. Đến năm 1841, đình được chuyển ra vị trí hiện
nay. Lân trùng tu quan trọng nhất năm 1919 đã đem lại diện mạo như ngày nay cho
đình Kênh.

Một số bi tícli lịcV) sử - VẴM tioẮ Việt NAm
( 222 y