Page 150 - Đề Hùng Và Tín Ngưỡng Thờ Cúng

PHỌMBÓKHIÊIVI

Trong mối liên hệ không gian văn hóa ấy còn phải kể đến xung
quanh Khu di tích quốc gia đặc biệt Đền Hùng có trên 130 di tích
kiến trúc (trong đó ở Việt Trì là 32 di tích, ở Phù Ninh là 54 di tích
và ở Lâm Thao là 46 di tích) là cái lõi tâm linh thờ tự Vua Hùng
và các nhân vật lịch sử có liên quan đến thời đại Vua Hùng dựng
nước hiện còn được bảo tổn, tôn tạo và phát huy tác dụng. Sự
lan tỏa của các di tích KCH và tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương
chính là sự phát triển của cư dân và văn hóa: Cư dân nông nghiệp
và văn hóa bản địa - văn hóa phi Hoa. Đó là nét đặc trưng cơ bản
nhất của bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.
Không gian văn hóa của Việt Trì trong quá khứ còn là sự thăng
hoa của văn hóa dân gian (folklore). Với sự dày đặc các truyền
thuyết vế thời đại Hùng Vương, mà các truyền thuyết ở đây nhiểu
khi được lịch sử hóa và nhân dân hóa đã hiện thân vào việc minh
chứng cho sự tồn tại của lịch sử truyền thống và văn hóa dân tộc.
Cha Lạc Long Quân đưa mẹ Âu Cơ vế núi Nghĩa Lĩnh sinh sống.
Khi mẹ Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm người con trai,
Lạc Long Quân đã nhờ Tiên ông ở vùng ngã ba Bạch Hạc đặt tên
và phân ngôi thứ cho từng người. Núi Nghĩa Lĩnh là nơi Vua Hùng
tế trời và bàn việc nước. Gò Mã Lao (Minh Nông) là nơi Vua Hùng
luyện quân tập ngựa bắn cung. Làng Minh Nông, chợ Lú - Làng
Nú là nơi Vua Hùng dạy dân cấy lúa, làng Cẩm Đội (Thụy Vân) là
nơi Vua luyện quân. Lâu Thượng, Lâu Hạ là nơi ở của vợ con Vua;
ruộng Trẩm (làng Trầm - Dữu Lâu) là nơi trổng lúa nếp thơm làm
bánh chưng, bánh giầy; Thậm Thình là nơi dân làng giã gạo làm
bánh dâng Vua cúng tế đất trời; Tiên Cát là nơi Vua Hùng thứ 18
dựng lầu kén rể; Bến Gót là nơi có hòn đá còn in dấu chân Tiên
ông; Dữu Lâu là nơi có làng trồng trẩu...
Các lễ hội truyến thống: Vua Hùng dạy dân cấy lúa ở Minh
Nông; bơi chải ở Bạch Hạc; nẫu cơm thi, giã bánh giầy thi ở Mộ
Chu Hạ; gói bánh chưng thi ở Minh Nông; lễ hạ điển ở Hy Cương;