Page 325 - Dạy Học Vật Lý

Tổ Xung Chi (429-500)

IX.3- Tổ Xung Chi (429-500)

Lời dẫn
Trong đoạn dẫn vào bài 21, Vật lí 9, có nói đến một nhà khoa học cổ đại

người Trung quốc, đó là Tổ Xung Chi. ồng vừa là nhà toán học, vừa là nhà thiên
vãn học xuất sắc. Cũng có thể nói ông còn là một kĩ sư cơ khí tài ba. Đoạn dẫn

này có nói ông là người đã chế tạo ra chiếc xe chỉ nam.

Thân thế
Tổ Xung Chi sinh năm 429 tại Kiến Khang nay là Nam Kinh, tỉnh Giang

Tô, trong một gia đình có truyền thống nghiên cứu thiên
văn. Tổ tiên ông vốn là dân cư phương bắc Trung Quốc, ở

huyện Tú (hay Tù) (Qiu) nay thuộc tỉnh Hà Bắc.

Thời Tây Tấn ông nội ông là Tổ Xương phải bỏ quê
hương phương bắc chạy xuống Giang nam, phía nam sông

Dương tử đề tránh loạn. Dưới triều đại Nam Tống, ông nội
ông có thời gian đã được giao chức quan lo chuyện trông
Tổ Xung Chi
coi việc xây dựng của triều đình.
Cha ông cũng từng là đại thần trong triều và rất được kính trọng vì sự hiểu

biết uyên bác của ông.

Tổ Xung Chi đã bộc lộ năng khiếu toán học , thiên văn học của mình từ rất
sớm. Ngay khi còn là một cậu bé, Tổ Xung Chi đã nổi tiếng là thần đồng. Lớn lên,

ngay cả triều đình cũng biết đến tài năng của ông. Do đó ông đã được Hiếu vũ đế
của vương triều Nam Tống cử tham gia vào những cơ quan khoa học cao cấp của

triều đình để làm công việc nghiên cứu.

325