Page 323 - Dạy Học Vật Lý
P. 323

Hairich Lenxơ (1804-1865)

      Mikhailôpxcaia  (Mikhailovskaya),  nhưng  chỉ  trong  thời  gian  ngắn.  Năm  1840,

      Lenxơ được  cử  giữ chức  chủ  nhiệm  khoa  Toán  học  và  Vật  lí  học  của đại  học
      Xanh  Pêtecbua.  ông giữ chức  vụ đó đến năm  1863,  nghĩa là trong suốt 23  năm

      liên tục. Từ 1863 đến cuối đời, Lenxơ được cử giữ chức hiệu trưởng nhà trường.
             Học sinh lớp 9 biết đến Lenxơ qua định luật về hiệu ứng nhiệt của dòng

      điện. Định luật này gọi là định luật Giun-Lenxơ, định luật mang tên hai nhà khoa
      học là Giun và Lenxơ. về Giun, ta đã biết thân thế và sự nghiệp của ông qua bài

      VIII.6.  Trong bài đó, ta đã nói Giun khám phá ra định luật về hiệu ứng nhiệt của

      dòng điện vào năm  1840. Nhưng qua nhiều trắc trở, mãi đến năm  1847 định luật
      này mới được các nhà khoa học và hội Khoa học Hoàng gia Luân Đôn thừa nhận.

             Lenxơ cũng nghiên cứu hiệu ứng nhiệt của dòng điện hầu như cùng thời

      với Giun.  Nhưng đến năm  1842, Lenxơ mới khám phá ra định luật tưong tự như
      khám phá của Giun. Tuy khám phá của Lenxơ đi đến kết quả muộn hơn Giun một

      chút nhưng có nhiều bằng chứng chứng tỏ rằng khám phá của Lenxơ độc lập đối
      với Giun. Vì lí do đó nên người ta cho rằng cả hai người đều xứng đáng được tôn

      vinh. Thành ra định luật đồng thời mang tên cả hai người.
             Ngoài định luật Giun-Lenxơ, Lenxơ còn một đóng góp quan trọng khác về

      hiện tượng cảm ứng điện từ.  Trong lĩnh vực  đó  ông  khám phá ra một định luật

      mang tên ông. ở  cấp trung học cơ sở, chúng ta
      không học hiện tượng cảm ứng điện từ do đó

      không  học  định  luật  này.  Tuy  nhiên,  khi  lên
      trung học phổ thông các bạn sẽ học định luật

      này.  Vì  vậy cũng nên  nhắc  đến  một  cách  sơ
      lược đóng góp của Lenxơ trong lĩnh vực đó để

                                                        Một công viên ở DDooopat, thành
      các bạn có ý niệm đầy đủ hơn về ông.
                                                           phố quê hương của Lenxơ
             Người ta vần nói  hiện tượng cảm ứng


                                                                                  323
   318   319   320   321   322   323   324   325   326   327   328