Page 322 - Dạy Học Vật Lý

SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai

IX.2- Hairich Lenxơ (1804-1865)

Lòi dẫn
Bài 16, Vật lí 9, nói về sự biến đổi điện năng thành nhiệt năng. Nhiệt năng

tỏa ra trong một đoạn mạch điện tuân theo định luật Giun-Lenxơ, định luật mang
tên hai nhà khoa học là Giun và Lenxơ. Trong bài VIII.6 ta đã nói về Giun, ở đây

sẽ nói về nhà khoa học Lenxơ.

Hairich Lenxơ, nhà vật lí
Hairich Lenxơ (Heinrich Lenz) sinh ngày 12 tháng 2 năm 1804 tại

Đoocpat (Dorpat), nay là Tactu (Tartu), thuộc nước cộng

hòa Extôni (Estonie). Nhưng vào thời Lenxơ thì nước này
nằm trong lãnh thổ Nga, (đồng thời Lenxơ sống, làm việc,

nghiên cứu khoa học đều ở trên lãnh thổ Nga ngày nay) vì
thế người ta coi Lenxơ là nhà khoa học người Nga. Năm

1820, Hairich Lenxơ học xong trung học, anh xin vào học
hóa học và vật lí học tại trường đại học Đoocpat. Hồi đó,
Heinrich Lenz
thời gian học của trường đại học này chỉ có ba năm.

Sau khi học xong đại học, anh tham gia chuyến đi vòng quanh thế giới
cùng với nhà hàng hải Ôttô phôn Kôtdebu (Otto von Kotzebue) trong ba năm, từ

năm 1823 đến năm 1826. Trong chuyến du khảo này anh để ý quan sát các đặc
điểm về khí hậu và các tính chất vật lí của nước biển. Các kết quả quan sát của

anh trong chuyến du khảo này được công bố trong tập Ki yếu của viện Hàn lâm
Khoa học Xanh Pêtecbua (Saint Pétersbourg) ra mắt người đọc năm 1831.

Sau chuyến du khảo, anh xin vào giảng day tại trường đại học Xanh

Pêtecbua. Trong thời gian đầu giảng dạy tại trưòmg đại học này, Lenxơ còn tham
gia giảng dạy tại trường Pêtrich (Petrischule) và học viện pháo binh

322