Page 183 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

184 Tủ sách 'Việt Nam - đất nước, can người'

Trong một truyền dụ của triều đình còn ghi: “quân ta giao
tranh, đánh ba trận thắng ba trận, ta lấy được La Thai, tuy
chưa bắt được hết nhưng cũng là toàn thắng. Đó thực là do đại
tướng giỏi cầm quân và các quân vui theo mệnh lệnh...”.
Năm Nhâm Tuất 1802, vua Gia Long nghĩ Bắc Hà mới bình
định, dân vật đổi mới, cố đô Thăng Long lại là trung tâm của Bắc
thành với nghìn năm văn hiến đồng thời cũng là noi đã từng
chứng kiến bao cuộc thăng trầm của lịch sử dân tộc, nên đuục
trọng thần để trấn thủ bèn phong cho ông làm Tổng trấn Bắc
thành"'’, còn vua trở về kinh đô Phú Xuân (tức Huế ngày nay).
Ban cho sắc ấn trong ngoài mười một trấn đều thuộc vào cả, các
việc truất nhắc quan lại, xử quyết việc án, đều được tiện nghi làm
việc, sau mấy năm mà đất Bắc Hà được yên trị.
Vào tháng Chạp năm 1802, tại Thuận Hóa, ông đứng chủ
tế ờ lễ truy điệu các tướng sĩ bỏ mình trong cuộc chiến
giữa Nguyễn Ánh với lực lượng Tây Son. ông đã soạn bài "Văn
tế tướng sĩ trận vong", lúc tế ông đọc bài văn này, lấy cái cảm
tình của một ông võ tướng mà giải bày công trạng anh hùng
của kẻ đã qua, thổ lộ tấm lòng thưong tiếc của người còn lại,
lời văn thống thiết, giọng văn hùng hồn, đây thật là một áng
văn chưong tuyệt bút của nền văn học Việt Nam.
Là một võ tướng, Nguyễn Văn Thành lại là ngưòi rất coi
trọng việc học hành thi cử, Giáp Tý 1804, ông tâu: "Hiện nay
thánh thượng lun V dào tạo nhân tài, chia đặt đốc học, rèn đúc
học trò, để cống hiến cho đất nước. Đó thực là cơ hội lớn để sửa
đổi phong tục tác thành nhân tài. Nhưng sự dạy dỗ mới bắt đầu
thì văn khoa cử nên có kiểu mẫu để làm khuôn phép cho học trò.

Bắc thành lúc bấy giờ từ Ninh Bình trở ra bao gồm Sơn Nam Thượng trấn,
Sơn Nam Hạ trấn, Sơn Táy, Kinh Bắc, Hải Dương (gọi là Nội ngũ trấn) còn
Tuyên Quahg, Hưng Hóa, Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Quảng Yèn
(gọi là Ngoại lục trấn), cộng 11 trấn