Page 124 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

. Các dại công thần trong lịch sử Việt Nam 125

(tức Tể tướng), với tuức phong Á Quận hầu. Đến tháng Mười
năm ấy chính thức luận công khen thưởng, tước hiệu của
Nguyễn Xí đã được vinh thăng thành Quỳ Quận công (tức:
Quận công phủ Quỳ Châu). Ngự chế của nhà vua ban cho
Nguyễn Xí, dệt gấm thêu hoa chẳng những công lao mà còn cả
tính cách người lập công; “Xướng đại nghĩa để trừ kẻ hung tàn,
ngươi đã có công như công yên được nhà Hán; lấy ngôi thượng
công mà ban phong thưỏng ngươi đáng được cái vinh dự cắt đất
phân phong... Giữ mình có đạo, hồn nhiên như viên ngọc không
lộ sáng; nghiêm sắc mặt ở triều, lẫm liệt như thanh kiếm mói
tuốt... Lúc nước có biến phi thường, chỉ mình ngươi lo cứu vãn.
Ngươi thực là bề tôi trung ái của ta...”.
Được thừa nhận là “bề tôi trung ái”, không chỉ của Lê Thánh
Tông, mà còn trải liền bốn đời hoàng đế triều đại Lê SOÍ từ Thái
Tổ, Thái Tông, Nhân Tông đến Thánh Tông, trong vòng hon 30
năm làm người Đông Kinh, như Nguyễn Xí, quả là không dễ
dàng. Những danh thần cũng tùng là “bề tôi trung ái” và “bằng
vai phải lứa” với Nguyễn Xí, thì chẳng hạn như Trần Nguyên
Hãn, Phạm Văn xảo, Luu Nhân Chú... ngay từ đời Thái Tổ đã phải
“ngậm cười noi chín suối”. Các Đại tư đồ, Đại đô đốc như Lê Sát,
Lê Ngân cũng đã mất mạng trong đòi Thái Tông. Đến như thiên
tài Nguyễn Trãi mà cũng bị nạn “tru di tam tộc” trong buổi giao
thời Thái Tông - Nhân Tông. Và chỉ mới đây thôi, không khéo
trong việc mưu đồ trừ diệt phe cánh Lê Nghi Dân, nhóm các đại
thần Đỗ Bí, Lê Ê, Lê Ngang, Lê Thụ, cũng đã bị sát hại!
Càng không còn mấy ai nữa, từng cùng thòi với Nguyễn
Xí, từ thuở “nằm gai nếm mật”, “vào sinh ra tử” trong suốt 10
năm đưong đầu với lũ quan quân nhà Minh “nướng dân đen
trên ngọn lửa hung tàn, vùi con đỏ xuống hầm tai vạ” hết lâm
cảnh: “Linh Son lưong cạn mấy tuần, Khôi Huyện quân không
một lữ”, lại xông pha: “Trận Bồ Đằng sấm vang chóp giật,