Page 119 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

120 Tủ sách "Việt Nam - đất nước, con người' .

HỮƯ TƯỚNG QUỐC NGUYỄN x í

Nguyễn Xí (1397 - 14Ó5) người đất Thượng Xá, Chân
Phúc, nay là huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. ông nội Nguyễn
Xí là Nguyễn Họp, cha là Nguyễn Hội. Nguyễn Hội sinh hai
con trai: Nguyễn Biện và Nguyễn Xí. Cha con Nguyễn Hội và
Nguyễn Biện thường chở muối ra bán ở vùng Lưong Giang,
huyện Thiệu Hoá - Thanh Hoá, do đó rất thân quen với Lê
Lợi khi đó là phụ đạo ở Lam Son.
Năm lên 9 tuổi (1405), Nguyễn Xí đến gặp Lê Lợi lần đầu.
Cùng năm ấy cha ông bị hổ vồ chết tại quê nhà Thượng Xá,
ông theo anh đến làm người nhà Lê Lợi. Khi hơi lớn, Nguyễn
Xí đã tỏ ra vũ dũng hơn ngưòi, được Lê Lợi quý như con cháu
trong nhà.

Lê Lợi sai ông nuôi một đàn chó săn 100 con. ông chia
cơm, dùng hiệu chuông dạy chó rất tài, cả đàn răm rắp nghe
theo lệnh. Lê Lợi cho rằng ông có tài làm tướng nên sai ông
quản đội Thiết đột thứ nhất.

Đại phá Vương Thông ở Tốt Động
Năm 1418, Lê Lợi xưng Bình Định vương phát động khởi
nghĩa Lam Sơn, Numền Xí cùng tham gia, lúc đó ông 22 tuổi.
Ông thường theo hâu hạ bên Lê Lọi những lúc hiểm nghèo ở
núi Chí Linh.
Tháng 8 năm 1426, sau khi làm chủ từ Thanh Hoá đến
Thuận Hoá, Lê Lợi chia quân cho các tướng làm 3 cánh Bắc
tiến. Phạm Văn xảo, Đỗ Bí, Trịnh Khả, Lê Triện ra phía Tây
Bắc, Lưu Nhân Chú, Bùi Bị ra phía Đông Bắc; Đinh Lễ, Nguyễn
Xí ra đánh Đông Quan.