Page 120 - Bí Mật Toán Học

động, có thể coi tường và mặt đất là bề mặt tham
chiếu cố định, dùng đường giao của hai mặt tường
và đường giao giữa tường và mặt đất để xác định vị
trí của nhện trong không trung không?
Ông vội vàng yêu cầu ngưòi nhà mang giấy
bút đến, thử vẽ một hình vẽ. p biểu thị cho con
nhện trong không trung, X , Y là khoảng cách từ p
đến hai mặt tường, z là khoảng cách từ p đến mặt
đất. Như vậy, thông qua giá trị của ba khoảng cách
thì đárứi giá ra được chính xác vị trí của con nhện p .
Ĩ P '
Sau khi khỏi bệnh, ông tiếp tục nghiên cứu
một thòi gian dài, từ đó sáng kiến ra một bộ môn
toán học mói, gọi là hình học giải tích. Trong hình
học giải tích không gian, dùng ba đường thẳng
vuông góc vói nhau (x,y,z) tạo thành một toạ độ
không gian, ba đường vuông góc vói nhau gọi là trục, trục X, trục y, trục
z; hai trong ba trục tạo nên một mặt phăng, như mặt phẳng X Y , x z , Y Z ,
mỗi một trục đều vuông góc vói mặt phẳng tạo thành bỏi hai trục còn lại.
Một điểm bất kỳ trong hệ toạ độ này đều có thể được thể hiện bằng giá
trị toạ độ của ba trục (x,y,z), ví dụ P(2,2,l) là biểu thị vị trí của điểm p.
Toạ độ này gọi là toạ độ Đề-các.
Có toạ độ Đề-các rồi, ngưòi ta có thể tiến hành nghiên cứu các vấn
đề trong hình học bằng cách dùng phưong trình đại số, nhiều vấn đề trở
lên dễ giải quyết hon rất nhiều.
Giáo trình môn hình học giải tích, các em học sinh lên trung học sẽ
được học. Các em hãy học theo Đề-các, để ý quan sát các hiện tượng xung
quanh, rèn luyện khả năng quan sát, tư duy của mình, như vậy các em sẽ
phát hiện thấy trong cuộc sống có rất nhiều vấn đề khoa học kỳ diệu.

Chìa đất thế nào?

Ngày xửa ngày xưa, trên thảo nguyên mênh mông của Mông cổ, có
hai bộ lạc du mục, cùng một lúc tìm thấy một vùng đất. Dựa theo thoả
thuận trong bộ lạc, vùng đất này nên do hai bộ lạc, mỗi bộ lạc chiếm một
nửa sử dụng (hình vẽ như sau).

- 120 -