Page 271 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

phú, kết tinh bao công sức, trí tuệ của nhân dân
vẫn không có một tác phẩm náo nói về kĩ thuật
làm đất, canh tác, chọn giống, bón phân, trừ sâu,
dẫn nước, tháo nước, trồng trọt. Tất cả chỉ là nói
lên kinh nghiệm quản lí ruộng đất, thu thuế, lấy
thổ sản, giải quyết việc kiện tụng về ruộng đất. Có
thể đây là cách nhìn của quan lại về ruộng đất,
không phải cách nhìn của người sản xuất.
Không phải các nhả Nho không biết nông nghiệp,
vì đa số đều là nông dân, nhưng cái học của họ đẩy
họ về phía từ chương. Làm sao có thể hi vọng với
một đội ngũ trí thức như vậy đất nước có thể giàu
có được?
Xét về m ặt khoa học, không kể y học và dược
học là có nhiều đóng góp bởi vì nó gần với công việc
nhá Nho, không làm quan thì làm thầy thuốc, chỉ
có vái ba quyển về toán học như sách dạy cách đo
đạc ruộng đất: Toán điền cửu trù pháp (3787), các
phép tinh (3788, 3789, 3790, 3791, 3793, 3794, 3795).
Toán pháp đại thành (3792) của Lương Thế Vinh
có nói đến phép khai phương, còn ra chỉ là sách
dạy các phép tính thông thường chủ yêu áp dụng
vào việc đo đạc ruộng đất. Không có khoa học vì
bản thân nó, dựa đơn thuần trên suy luận. Đây lả
một thiếu sót quyết định. Một nền văn hóa muốn
trụ được trong cái thế giới ngày nay với bao sự thay
đổi bất ngờ, phải có óc phê phán độc lập, tự mình
tìm ra lối đi trong muôn vàn khó khăn, châp nhận
sự suy luận độc lập không lấy ai làm khuôn mẫu,
không kể cái thực tế trước m ắt phải đối xử ngay

273