Page 96 - AllbertEstens
P. 96
Tên tuổi của Einstein được khắp thế giới biết đến đã bắt đầu từ
đây.
Ta lưu ý là vào năm 1916, khi Einstein công bô" lý thuyết
tương đối rộng, ỏ Anh không có công trình này vì các xuất bản
phẩm tiếng Đức không đến đây được do có sự cấm vận thời
chiến. Ngoài ra, các nhà khoa học Anh nói chung có thái độ
chống Đức, đặc biệt mạnh mẽ từ khi có lệnh cưỡng bức quân sự
năm 1916. Lý thuyết của Einstein đã đến Anh là nhò nhà thiên
văn Hà Lan w. de Sitter có quan hệ vối cả Einstein và
Eddington. Ồng không chỉ gửi cho Eddington một bản sao công
trình của Einstein mà còn có ba bài báo dài trình bày đầy đủ và
mở rộng công trình này. Những ý kiến của de Sitter đã khiến
Eddington rất chú ý đến lý thuyết của Einstein.
Kỹ thuật đo độ lệch nói trên có nhiều sai sô" hệ thống. Mặc
dầu được lặp lại một sôT lần trong các nhật thực sau đó, không
một lần nào cho tới 1976, lần áp dụng cuối cùng, sai sô" chuẩn
được hạ thấp xuống dưối 0,1 độ lốn tiên đoán. Theo gợi ý của ■
Shapiro năm 1967, nhờ sử dụng phương pháp đo giao thoa rađa
hay, tổng quát hơn, phương pháp đo giao thoa vô tuyến, gần đây
người ta đã chứng minh được sự đúng đắn tiên đoán của
Einstein vói sai sô" chuẩn chỉ còn khoảng 1 phần của 104.
c) Sự dịch chuyển của ánh sáng về phía đỏ do hấp dẫn
Đó là sự dịch chuyển của các vạch phổ trong vùng có thế
hấp dẫn cao hơn so vối thế hấp dẫn tại nơi quan sát (còn gọi là
"hiệu ứng Einstein"). Vì sự dịch chuyển này một khi đo được
vẫn không giúp ta phân biệt lý thuyết tương đối rộng với các lý
thuyết mêtric khác về hấp dẫn, nên nhiều tác giả đã xem nó chỉ
là một sự thử nghiệm về nguyên lý tương đương. Thực ra thì
vẫn có ý nghĩa nếu xem việc đo này còn là một cách khác nữa để
kiểm tra lý thuyết tương đối rộng (một trong ba "phép thử kinh
điển"). Einstein đã để xuất thử nghiệm về tiên đoán này từ năm
94