Page 42 - AllbertEstens
P. 42
thiết đã là dạng cuối cùng hoặc loại bỏ những cách giải thích
khác".
Khác với Planck, quan niệm lượng tử chỉ xuất hiện trong
sự trao đổi năng lượng giữa bức xạ (trong hốc kim loại) và vật
chất (các nguyên tử của vách hốc, được mô hình hóa bằng một
tập hợp dao động tử), Einstein cho rằng chính bức xạ là một tập
hợp các lượng tử - lượng tử ánh sáng. Nói cách khác, Einstein đã
giải thích lại ý nghĩa của lượng tử năng lượng trong hệ thức E =
hv của Planck (v là tần sô" của bức xạ, h là hằng sô" Planck), từ
chỗ là năng lượng được trao đổi giữa các nguyên tử của vách hốc
và bức xạ trong hốíc thành năng lượng tự thân của các hạt trong
bức xạ, không phụ thuộc vào tương tác của nó với các nguyên tử.
Quan niệm "ltíỢng tử ánh sáng” của Einstein có vẻ như là
sự quay trở lại quan niệm "hạt" của Newton vê' câu tạo của ánh
sáng*'. Thực ra thì "hạt của Newton" chỉ là một hình ảnh rất mò
nhạt, còn "hạt của Einstein" là nhũng lượng tử có giá trị năng
lượng xác định.
Lý thuyết lượng tử ánh sáng của Einstein đã cho phép
giải thích một cách thỏa đáng các định luật của hiệu ứng quang
điện. Hiệu ứng này được Heinrich Hertz bất ngờ phát hiện năm
1887 trong quá trình tiến hành các thí nghiệm xác định sự tồn
tại của sóng điện từ (được phát hiện năm sau) và được một sô
người tiếp tục nghiên cứu, đặc biệt là các thí nghiệm độc lập của
Joseph John Thomson và Philipp Lenard năm 1899, chứng
minh rằng sự phát xạ từ bể mặt kim loại khi nổ được chiếu các
tia tử ngoại chính là các electron. Năm 1902, các định luật của
hiệu ứng này đã được Lenard vạch rõ: á) Sô electron phát ra tỉ
lệ với cường độ chùm ánh sáng tối (với một tần sô" nhất định); b)
*’ Năm 1672, khi báo cáo tại Viện Hoàng gia về quan điểm này. Newton dã nói rang
giả thiết nàv là có tính trực cảm.
40