Page 328 - AllbertEstens

chảng bao lâu nữa sẽ giải được tất cả các vấn đề đó".

Người đã tìm ra cách giải thích hàm sóng ngày nay đã trỏ

thành chính thống là Max Born, người đứng đầu trường phái

Gõttingen nổi tiếng về sự ưa thích toán học và rất khéo léo xây

dựng những hình thức luận toán học rất tinh tế. Trong một công

trình vào tháng Sáu năm 1926 vể cơ học lượng tử của các va

chạm, dựa trên ý tưỏng của Einstein về mốì liên quan xác suất

giữa trường sóng và các lượng tử ánh sáng, ông đã đi đến kết

luận là có thể hiểu I Vị/(x, y, z, t) 12dxdydz như là xác suất tìm

thấy, ở thòi điểm t, hạt trong thể tích dxdydz chiếm khoảng

không gian giữa X và X + dx, y và y + dy, z và z + dz và như vậy

I Iị/(x, y, z, t) 12 là mật độ xác suất, còn \Ị/(x, y, Z, t) có thể gọi là

biên độ xác suất tìm thây hạt ở điểm (x, y, z) vào thời điểm t*\

Điểu này cũng có nghĩa là không thể giải thích hàm sóng như là

biên độ của một trường vật chất nào đó kiểu như trường điện từ

hay trưòng hấp dẫn. Cái gọi là "sóng v ật chất" cần phải

được th ay bằng "sóng xác suất".

Cách giải thích hàm sóng của Born đã mang lại cho xác

suất một vai trò mới trong vật lý học. Nó không chỉ được sử

dụng để mô tả các quá trình xẩy ra theo cách hoàn toàn nhân

quả (mặc dầu không có đủ thông tin về các quá trình đó như

trong vật lý thống kê cổ điển), mà còn để mô tả các quá trình

lượng tử, ở đây tính nhân quả chỉ là đòi hỏi đối với các xác suất

và các giá trị trung bình được xác định bởi chúng. Như Born đã

viết trong một công trình vào tháng Bẩy năm 1926 (tiếp theo

công trình đầu tiên về giải thích xác suất hàm sóng) (dẫn theo

[7], tr. 48): "Chuyển động của các hạt xẩy ra theo các định luật

Một cách chặt chẽ, như đã nhấn mạnh trong [4], tr. 188, đúng hơn phải gọi là "biên

độ xác suất".

326