Page 277 - AllbertEstens
P. 277
lượng khác nhau trong một vụ nổ rất ngắn ngủi. Những tính
toán trong lý thuyết hấp dẫn lượng tử vòng đã được Rodolfo
Gambini ở Đại học của Cộng hoà ỏ Urugoay, Jorge Pullin ở Đại
học Louisỉana và những người khác tiến hành đã đưa ra tiên
đoán rằng các photon có năng lượng khác nhau sẽ chuyển động
với tốc độ hơi khác nhau và do đó chúng sẽ đến chỗ chúng ta vào
những thời điểm hơi khác nhau (Hình 4). Chúng ta có thể tìm
kiếm hiệu ứng này trong các dữ liệu từ những quan sát chớp tia
gamma nhò các vệ tinh. Ngưòi ta hy vọng vệ tinh quan sát mới
có tên là GLAST dự tính được phóng vào năm 2006 sẽ cho
những sôT liệu với độ chính xác cần thiết.
N h iề u t ỉ n ă m á n h s ả n g V ộ t in h G L A S T
Hình 4. Một phép kiểm tra thực nghiệm.
B ứ c x ạ t ừ n h ữ n g v ụ n ổ v ũ t r ụ x a g ọ i l à c h ớ p t i a g a m m a c ó t h ể c u n g c ấ p
m ộ t c á c h đ ể t h ử x e m l ý t h u y ế t h ấ p d ẫ n lư ợ n g t ử v ò n g c ó đ ú n g h a y k h ô n g .
C á c c h ớ p t i a g a m m a x ẩ y r a ỏ c á c h x a c h ú n g t a h à n g t ỉ n ă m á n h s á n g v à
p h á t r a m ộ t lư ợ n g k h ổ n g l ồ c á c t i a g a m m a t r o n g m ộ t k h o ả n g t h ờ i g i a n
n g ắ n . T h e o lý t h u y ế t h ấ p d ẫ n lư ợ n g t ử v ò n g , m ỗ i p h o t o n c h i ế m m ộ t v ù n g
c á c đ ư ờ n g ở m ỗ i t h ờ i đ i ể m k h i n ó c h u y ể n đ ộ n g q u a m ạ n g s p i n m à đ ó l à
k h ô n g g ia n ( t r ê n t h ự c t ế , l à m ộ t s ô r ấ t lớ n c á c đ ư ờ n g c h ứ k h ô n g p h ả i 5
đ ư ờ n g v ẽ r õ l ê n ở đ â y ) . B ả n c h ấ t g i á n đ o ạ n c ủ a k h ô n g g ia n là m c h o c á c
t ia g a m m a n ă n g lư ợ n g c a o l a n t r u y ề n h ơ i n h a n h h ơ n n h ữ n g t i a g a m m a
n ă n g lư ợ n g t h ấ p . S ự s a i k h á c l à r ấ t n h ỏ b é , n h ư n g t á c d ụ n g c ủ a n ó t í c h
lu ỹ l ạ i d ầ n d ầ n t r o n g c u ộ c h à n h t r ìn h h à n g t ỉ n ă m c ủ a t i a . N ế u m ộ t t i a
g a m m a c ủ a c h ớ p đ i đ ế n T r á i Đ ấ t v ớ i n h ữ n g t h ờ i g ia n h ơ i k h á c n h a u t ù y
t h e o n ă n g lư ợ n g c ủ a c h ú n g t h ì đ ó c ó t h ể l à c h ứ n g c ớ v ể s ự h ấ p d ẫ n lư ợ n g
275
