Page 70 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

một vị tướng tài đức vẹn toàn, có đóng góp to lớn trong sự nghiệp
bảo vệ, giải phóng Thăng Long - Hà Nội ngay trong thời bình dưới
triều đại nhà Lý.
Lý Thường Kiệt
Lý Thường Kiệt là một danh nhân quân sự nổi bật ở thời kỳ
nhà Lý tiến hành cuộc kháng chiến đánh tan quân Tống xâm lược
lần thứ hai. Ông tên thật là Ngô Tuân, sinh ra trong một gia đình
có truyền thống học hành và làm quan. Bô' là Ngô An Ngữ giữ chức
Sùng ban lang tướng dưới triều Lý Thái Tông, bị bệnh qua đòi năm
1031 trong lúc đang đi tuần phòng ở biên giới phía Tây châu Ái
(Thanh Hóa). Mẹ họ Hàn, cũng qua đòi sớm khi Ngô Tuấn mới 18
tuổi, ông cùng em trai lo đủ mọi tang ma cho mẹ. Ngưòi bấy giò
đều khen ông là người con chí hiếu. Thuở nhỏ, ông nổi tiếng khôi
ngô tuấn tú, thông minh và linh lợi. Là người có chí khí, Ngô Tuấn
miệt mài học tập. Vốn con nhà võ, ông ngày thường luyện tập cung
kiếm, bày trận đồ, ban đêm chong đèn đọc binh pháp Tôn Ngô. Mọi
phép tắc dùng binh ông đều thông-hiểu từ khi còn rất trẻ.
Năm 20 tuổi, Ngô Tuấn đượẹ vua Lý Thái Tông cho vào giúp
việc trong cung và bô chức Kỵ mã hiệu úy - một chức quan võ nhỏ
trong quân Cấm vệ. Năm 23 tuổi, ông được trao chức Hoàng môn
chi hậu, trong đội quân thị vệ theo hầu và bảo vệ xe vua. Sách Việt
điện u linh chép: Vua thấy ông mặt mùi đẹp đẽ, cho ba vạn tiền bảo
tự yếm (tụ hoạn). Vì yêu mến tài năng và đức hạnh của Ngô Tuấn,
vua Lý Thái Tông nhận ông làm con nuôi và cho mang họ Lý. Từ đó
tên ông được đổi thành Lý Thường Kiệt, sử cũ cũng chép rằng hàng
ngày ông hầu hạ bên vua, hiến việc tốt, can việc xấu, giúp vua hết
mọi cách. Vì có công lao và uy tín lớn, đến khi Lý Thánh Tông lên
ngôi, ông được phong Thái bảo và trao cho “Tiết Việt” (cò Tiết và
búa phủ Việt tượng trưng cho quyển thay m ặt vua xử lý các công
việc). Từ đó, Lý Thường Kiệt trỏ thành một vị tướng nổi tiếng, đánh
Đông dẹp Bắc, góp phần quan trọng vào việc xây dựng quân đội và
bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của nước ta dưới thời Lý.

72