Page 68 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

vào đâu, trên quên ơn Tiên đế, dưới trái nghĩa tôi con, vì thê thần
là Phụng Hiểu xin đem thanh gươm này để dâng”1. Nói xong, ông
xông thẳng vào đâm chết Vũ Đức Vương. Quân của ba Vương thấy
thế liền hoảng hốt tháo chạy. Phụng Hiểu trở vể báo tin, Thái tử
Phật Mã hết sức ca ngợi lòng trung dùng “còn hơn U ất Trì Kính
Đức đòi nhà Đường” của ông.
Phật Mã lên ngôi vua (tức Lý Thái Tông), phong Phụng Hiểu
làm Đô Thông thượng tướng quân, tước hầu. Ngay hôm đó, hai
vương Đông Chinh và Dực Thánh đến của khuyết chịu tội. Vua
ban chiếu tha tội và ban cho giữ tước cũ. Chính từ sự kiện này, vua
Lý Thái Tông xuống chiếu giao cho Hữu Ty dựng miếu ở bên hữu
thành Đại La sau chùa Thánh Thọ, lấy ngày 25 tháng ây, đắp đàn
ở trong miếu, cắm cò xí, chỉnh đôn đội ngũ, treo gươm giáo ở trước
thần vị, đọc lời thề rằng: “Làm con bâ't hiếu, làm tôi bất trung, xin
thần minh giết chết”. Các quan từ cửa Đông đi vào, đến trước thần
vị cùng uổng máu ăn thể, hàng năm lấy làm lệ thường. Sau vì
tháng 3 có ngày quốc kỵ, chuyển sang mồng 4 tháng 4. Dân gian
gọi là “Hội thể Đồng cổ ”2.
Với ý nghĩa một điểm nhấn quan trọng của sự nghiệp giải
phóng, bảo vệ Thăng Long - Hà Nội thời phong kiến, thì công lao
dẹp loạn Tam Vương của Lê Phụng Hiểu có thể sánh ngang những
chiến công hiển hách trong chông ngoại xâm của dân tộc. Trong
bối cảnh lịch sử thòi đó, vương triều Lý là triều đại tiến bộ, thì sự
quy tụ thông nhất là cực kỳ cần thiết để ổn định kinh đô Thăng
Long và nền văn hiến mới được định lập chưa đầy hai chục năm,
đồng thời đủ sức chống quân xâm lược sau này. Lê Phụng Hiểu đã
sử dụng đúng lúc cái dũng khí của mình để làm tròn nghĩa vụ bề
tôi trung. Lòng trung quý báu ấy được sử sách trân trọng ghi lại,

1. Viện Khoa học xa hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, SđcL, t.I,
tr. 248.
2. Đền Đồng cổ nay thuộc khối 73, phường Bưởi, quận Tây Hồ, Hà Nội.

70